Tullamaq felinin Azərbaycan dilindəki mənası geniş və çoxşaxəlidir. Lüğətlərdə sadəcə “bir şeyi az və ya çox şiddətli bir hərəkətlə yaxına və ya uzağa, yuxarıya və ya aşağıya atmaq; fırlatmaq” kimi tərifini görsək də, bu, sözün tam mənasını əks etdirmir. Tullamaq hərəkətinin intensivliyi, atılan cismin xüsusiyyəti və nəticəsi kimi amillər mənanın dəqiqləşməsində mühüm rol oynayır.
Əsas məna, bir əşyanın əl ilə, qəfil və nisbətən zəif və ya güclü bir hərəkətlə atılmasıdır. Bu hərəkət istənilən istiqamətdə (yuxarı, aşağı, yana) ola bilər. Məsələn, "uşaq daşı tulladı", "qadın çöpü tulladı", "quş toxumu tulladı" cümlələrində tullamaq feli bu əsas mənasını əks etdirir. Hərəkətin şiddəti "tullamaq" felinin hansı əlavələrlə işlənməsindən asılı olaraq dəyişir. Məsələn, "güclə tullamaq", "zəif tullamaq", "qəflətən tullamaq" ifadələri hərəkətin intensivliyini dəqiqləşdirir.
Tullamaq sözü bəzi hallarda məcazi mənada da işlənir. Məsələn, "sözlərini tulladı" ifadəsində tullamaq, sözləri qayğısızca, düşünmədən söyləmək mənasını verir. "Pulunu kül kimi tulladı" ifadəsində isə tullamaq, pulun sərfəsiz və mənasız şəkildə xərclənməsini ifadə edir. Bu məcazi mənalar, əsas mənanın genişlənməsi və leksik mənasının kontekstdən asılı olaraq dəyişməsini göstərir.
Etimoloji baxımdan tullamaq sözünün kökü türk dillərindəki “tul” və ya “tül” kökləri ilə əlaqələndirilə bilər. Bu köklər “toz”, “kül”, “yüngül şey” kimi mənaları ifadə edir. Bu da tullamaq hərəkətinin əsasən yüngül əşyaların atılması ilə əlaqəli olmasını göstərir. Ancaq zaman keçdikcə sözün mənası genişlənib, daha ağır əşyaların atılması üçün də istifadə olunmağa başlayıb.
Beləliklə, tullamaq sözünün mənası yalnız əşyanın atılması ilə məhdudlaşmır. Hərəkətin intensivliyi, atılan cismin xüsusiyyəti, məcazi mənalar və etimoloji kökləri nəzərə alındıqda, tullamaq daha çoxşaxəli və zəngin bir mənaya malik olur. Bu, sözün Azərbaycan dilindəki istifadəsinin müxtəlifliyini və zənginliyini göstərir.