Tumurcuqlanma sözü "tumurcuqlanmaq" fellindən törəmiş bir isimdir. Əsasən bitkilərlə bağlı istifadə olunsa da, metaforik mənada da işlənə bilər. Dilçilik baxımından, "-ma" şəkilçisi felləri isimə çevirərək, həmin felin hərəkətini, prosesini və ya nəticəsini bildirən bir söz yaradır. Beləliklə, tumurcuqlanma, bitkinin tumurcuqlarının inkişafı, böyüməsi və yeni sürgünlərin əmələ gəlməsi prosesini ifadə edir. Bu proses, toxumdan cücərmenin baş verməsindən tutmuş, artıq inkişaf etmiş bitkidə yeni budaqların, yarpaqların, çiçəklərin və ya meyvələrin əmələ gəlməsinə qədər geniş bir zaman aralığını əhatə edə bilər.
Bitki biologiyasında tumurcuqlanma, bitkinin vegetativ çoxalması üçün vacib bir mərhələdir. Yeni tumurcuqlar, bitkinin yayılmasına və nəsillərinin davamını təmin etməsinə kömək edir. Tumurcuqlanmanın intensivliyi bir çox amillərdən, o cümlədən temperatur, işıq, su, qida maddələri və digər ətraf mühit şərtlərindən asılıdır. Məlumatlara görə, tumurcuqlanma prosesi, bitkinin daxili hormonal tənzimləmə sisteminin nəticəsidir.
Metaforik mənada isə "tumurcuqlanma" sözü yeni bir şeyin, ideyanın, hərəkatın və ya inkişafın başlanğıcını, yüksəlişini və sürətli inkişafını bildirir. Məsələn, "ölkədə iqtisadiyyatın tumurcuqlanması" ifadəsi iqtisadiyyatın sürətli inkişafını, yüksəlişini ifadə edir. Bu mənada, tumurcuqlanma müsbət bir kontekstdə işlənir və ümumiyyətlə inkişafı, tərəqqini göstərir. "Yeni bir nəslin tumurcuqlanması" kimi ifadələr də yeni nəslin ortaya çıxmasını və inkişafını simvolizə edir.
Qısaca olaraq, "tumurcuqlanma" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişsə də, əsas olaraq inkişafı, böyüməni və yeni bir şeyin meydana gəlməsini ifadə edir. Həm bioloji, həm də metaforik mənalarda istifadə olunmaq potensialına malikdir.