Tutarsız sifəti, əsas etibarilə, bir şeyin tutarlılıqdan, ardıcıllıqdan, məna birliyindən məhrum olduğunu ifadə edir. Lüğətlərdə verilən "tutarı olmayan, sübutsuz, dəlilsiz, əsassız" tərifləri tutarsızlığın əsas əlamətlərini əks etdirir, lakin onun daha geniş məna çalarlarını tam əhatə etmir. Tutarsızlıq sadəcə olaraq dəlilsizliyi deyil, həm də müxtəlif hissələrin bir-birinə uyğun gəlməməsini, ziddiyyətli olmasını, məntiqi əlaqənin olmamasını, ardıcıllığın pozulmasını ifadə edə bilər.
Mənşə etibarilə "tutarsız" sözü "tutar" felindən əmələ gəlmişdir. "Tutar" "uyğun gəlmək, bir-birinə bağlanmaq, əlaqədar olmaq" mənasını verir. "Tutarsız" isə bu əlaqənin olmamasını, yəni bir-birinə uyğun gəlməməyi bildirir. Beləliklə, tutarsız bir fikir, arqument, əsas, hadisə və s. öz daxilində və ya digər elementlərlə məntiqi bir əlaqəyə malik deyildir.
Tutarsızlığın tətbiq sahəsi genişdir. Məsələn, "tutarsız iddia", "tutarsız davranış", "tutarsız əsaslandırma", "tutarsız fikirlər", "tutarsız məlumatlar" kimi ifadələrdə müxtəlif kontekstlərdə istifadə oluna bilər. "Tutarsız iddia" sübutsuz və əsassız iddianı, "tutarsız davranış" isə məntiqi ardıcıllıqdan kənar, gözlənilməz və anlaşıqlı olmayan hərəkətləri, "tutarsız əsaslandırma" isə məntiqi səhvlərə əsaslanan bir əsaslandırmanı bildirir. "Tutarsız fikirlər" bir-birinə zidd olan və ya məntiqi əlaqəsi olmayan fikirlərə işarə edir, "tutarsız məlumatlar" isə dəqiq və etibarlı olmayan, bir-birinə zidd olan məlumatları ifadə edir.
Cümlədə nümunə olaraq: "Şahidin ifadəsi hadisənin digər təsvirləri ilə tutarsız idi." burada şahidin ifadəsi digər məlumatlarla uyğun gəlmir, ziddiyyət təşkil edir. Və ya: "Onun planı tutarsız idi; bir-birinə uyğun gəlməyən hissələrdən ibarət idi." burada planın müxtəlif hissələri arasında məntiqi bir əlaqə yoxdur.