Tükənmə sözü "tükənmək" fellindən törəmiş bir isimdir. Azərbaycan dilində geniş mənada "bir şeyin sonuna çatması, bitməsi, qurtarması" mənasını verir. Lakin bu məna kontekstdən asılı olaraq müxtəlif nüanslar əldə edə bilir.
Ən ümumi mənası bir mənbənin, ehtiyatın, resursun tükənməsidir. Məsələn, "Su ehtiyatlarının tükənməsi böyük təhlükə yaradır." cümləsində tükənmə, suyun tamamilə qurtarması, əldə edilməz hala gəlməsini ifadə edir. Bu mənada sinonim kimi "qurtarması", "bitməsi", "yox olması" sözlərini işlətmək olar.
Tükənmə, həmçinin bir prosesin, hadisənin sonlanması, dayanması mənasında da işlənə bilər. Məsələn, "Savaşın tükənməsi xalq üçün böyük bir rahatlıq oldu." cümləsində tükənmə, savaşın sonlanması, dayandırılması, başa çatmasını ifadə edir. Bu kontekstdə "sonu", "tamamı", "nəticəsi" kimi sözlərlə əvəz edilə bilər.
Daha metaforik mənada isə tükənmə, bir insanın fiziki və ya mənəvi gücünün azalması, yorulması, səbrinin tükənməsi mənasında da işlənə bilər. Məsələn, "Səbrinin tükənməsi onu qəzəbləndirdi." və ya "Fiziki tükənmə hiss edirdi" cümlələrində tükənmə, gücün, enerjinin, səbrin azalması, bitməyə yaxın olması mənasını daşıyır. Bu mənada "yorğunluq", "bitkinlik", "qüvvəsizlənmə" sözləri sinonim kimi istifadə oluna bilər.
Etimoloji baxımdan "tükənmə", "tükənmək" felindən törəmişdir. "Tükənmək" feli, kökü türk dillərinə məxsus olan "tük" kökü ilə əlaqələndirilir və "bitmək", "qurtarmaq", "tamamlanmaq" mənalarını əks etdirir. Sözün əsas mənası zamanla genişlənərək müxtəlif kontekstlərə uyğunlaşmışdır.