Tülkü (Vulpes vulpes) — İtlər fəsiləsinə (Canidae) aid, Vulpes cinsinə mənsub orta ölçülü, yırtıcı bir məməli heyvandır. Azərbaycan dilində geniş yayılmış və ədəbiyyatda tez-tez işlənən bir termindir. "Tülkü" sözünün əsas mənası zooloji təsnifata uyğun olaraq, uzun, incə bədən quruluşuna, uzun tüklərə, uzun və tüklü quyruğa malik olan bu heyvanı ifadə edir. Rəngi ümumiyyətlə qırmızımtıl-qəhvəyi olur, lakin müxtəlif coğrafi zonalarda rəng dəyişikliyi müşahidə edilir (məsələn, boz tülkü). Tülkülər bacarıqlı ovçulardır və gəmiricilər, quşlar, həşəratlar və digər kiçik heyvanlarla qidalanırlar.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "tülkü" sözünün türk dillərindən gəldiyi güman edilir. Qədim türk dillərindəki qohum sözlərin mənaları və səs dəyişiklikləri üzərində aparılan tədqiqatlar sözün mənşəyinin dəqiq izini tapmağa imkan verir. Ancaq bu, ayrıca bir dil elmi araşdırmasının mövzusudur.
Tülkü sözü, həmçinin metaforik mənada da işlədilir. Məsələn, ağıllı, hiyləgər, fırıldaqçı bir insanı təsvir etmək üçün istifadə olunur: "O, çox tülküdür, hər şeyin altında bir məna axtarır." Bu istifadədə tülkünün hiyləgər və ağıllı olması ilə bağlı xalq arasında mövcud olan stereotip əks olunur.
Tülkü haqqında atalar sözləri və məsəllər də mövcuddur. Bu məsəllərdə tülkünün ağıl və hiyləgərliyi əsas mövzu kimi işlənir. Məsələn, "Tülkü qapıdan girməsə, pəncərədən girər" məsəli tülkünün hər şəkildə məqsədinə çatma bacarığını vurğulayır.
Yekun olaraq, "tülkü" sözünün həm zooloji, həm də metaforik mənaları vardır. Zooloji mənası, İtlər fəsiləsindən olan müəyyən bir heyvan növünü təsvir edərkən, metaforik mənası isə hiyləgər, ağıllı və fırıldaqçı insanları təsvir etmək üçün istifadə olunur. Sözün mənası kontekstə görə dəyişir və bu, onun Azərbaycan dilindəki zenginliyini göstərir.