Tündrəngli sözü, Azərbaycan dilində "tünd" sözünün sifət şəkilçisi ilə birləşməsindən əmələ gəlmiş bir sifətdir. "Tünd" sözünün əsas mənası "qaranlıq, qara rəngə yaxın, açıq olmayan" deməkdir. Beləliklə, "tündrəngli" sözü bir şeyin rənginin qaranlıq, qara rəngə yaxın, açıq olmayan olduğunu bildirir. Bu, həm konkret rənglərə (məsələn, tünd qırmızı, tünd yaşıl, tünd mavi) , həm də daha ümumi olaraq, rəngin qaranlıq tonunu ifadə edə bilər.
Lüğətlərdəki "bax tünd 1-ci mənada" ifadəsi, "tünd" sözünün bir neçə mənası olduğunu və "tündrəngli" sözünün "tünd" sözünün ilk, əsas mənasını əks etdirdiyini göstərir. Bu mənada "tünd" sözü intensivliyi, doyğunluğu və ya dərinliyi vurğulayır. Məsələn, "tünd qəhvə" deyərkən, qəhvənin açıq deyil, qaranlıq və güclü olduğunu ifadə edirik. "Tündrəngli" isə bu intensivliyi, doyğunluğu rəngə aid edir.
Sözün işlənməsinə nümunələr:
- Onun gözləri tündrəngli idi.
- Tündrəngli paltar geyinməyi sevir.
- Divarda tündrəngli bir rəsm var idi.
- Baharın gəlişi ilə meşə tündrəngli yaşıl rəngə büründü.
Etimoloji baxımdan, "tünd" sözünün mənşəyi Türk dillərindəki köklərə gedib çıxır. Əsasən "qaranlıq, qatı" mənasını verən köklərlə əlaqəlidir. "Rəngli" isə "rəng" sözünün sifət şəkilçisi ilə birləşməsindən əmələ gəlmişdir. Beləliklə, "tündrəngli" sözü, fonetik və semantik cəhətdən tamamilə aydın və başa düşülən bir birləşmədir.