izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Uc sözü Azərbaycan dilində geniş mənada işlənən bir sözdür və bir sıra əşyanın və hadisənin sivri, nazik, itiləşmiş, son nöqtəsini ifadə edir. Əsasən üç əsas məna çalarında istifadə olunur:

1. Fiziki Uc: Bu, ən geniş yayılmış mənasıdır və bir cismin ən sivri, ən nazik, ən irəli uzanan, həmçinin ən batıcı hissəsini bildirir. Məlumatda verilən nümunələr kimi iynənin ucu, mıxın ucu, süngünün ucu kimi ifadələrdə bu mənada işlənir. Başqa nümunələr: bıçağın ucu, qələmin ucu, dırnağın ucu, ağacın ucu, dağın ucu. Bu mənada "uc" sözü konkret bir fiziki varlığın bir hissəsini təyin edir.

2. Məcazi Uc (Nöqtə, Son): Bu mənada "uc" bir şeyin son nöqtəsini, son həddini, son mərhələsini bildirir. Məsələn: "Yolun ucu", "dənizin ucu", "göyün ucu", "səbrin ucu", "ömürün ucu". Bu cür ifadələrdə "uc" artıq konkret bir fiziki nöqtəni deyil, bir şeyin məhdudluğu, sonu və ya son nöqtəyə doğru irəliləməni bildirir. "Bekar yabanın ucunda bir çəngə alovlu tikan götürüb" misalında "uc" sözü, yabanın son nöqtəsini, uzaq və əlçatmaz yerini ifadə edir.

3. Uc (Məsafə, Uzunluq): Bəzi hallarda "uc" sözü uzun və dar bir şeyin məsafəni və ya uzunluğunu təyin etmək üçün işlənir. Məsələn: "Uzun bir uc", "dərin bir uc". Bu mənada, "uc" uzunluğu, uzanmağı ifadə edərək, müəyyən bir məsafəni ifadə edir.

Etimalogiyası: "Uc" sözünün etimologiyası qədim türk dillərinə gedib çıxır. "Uzaq", "uzun" kimi sözlərlə etimoloji əlaqəsi ola bilər, bu səbəbdən də bir çox halda "uc" fiziki məsafənin son nöqtəsini ifadə etməkdə istifadə olunur.

Fərqli cümlələrdə istifadəsi: "Uc" sözü müxtəlif kontekstlərdə, müxtəlif mənalarda işlənir. Bununla belə, hər üç əsas məna çaları - fiziki uc, məcazi uc və məsafə-uzunluq mənası - bir-biri ilə qarşılıqlı əlaqəlidir və kontekstdən asılı olaraq bir-birinə keçid edə bilir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz