Ucalan: fərdi sifət. "Ucalan" sözü əsasən hündürlüyü, yüksəkliyi, ucalığı ilə seçilən, ətrafdakılardan hündürlük və ya yüksəklik baxımından fərqlənən obyektlər üçün işlədilir. Bu, sadəcə "uzun" və ya "hündür" deməkdən daha çox, obyektin ətraf mühitdə görkəmli bir şəkildə yüksəldiyini, diqqəti cəlb edəcək qədər qalxdığını ifadə edir. "Ucalan" sözü statik vəziyyəti təsvir etməklə yanaşı, dinamik prosesləri də ifadə edə bilir. Məsələn, "ucalan günəş" ifadəsi günəşin tədricən yüksəlməsini, "ucalan dağlar" isə dağların hündür və görkəmli olmasını ifadə edir.
Sözün etimologiyası "uca" felindən törəmədir və bu da öz növbəsində "yüksək olmaq", "qalxmaq" mənalarını ifadə edən kökdən gəlir. "Ucalan" sözü, əsasən, bina, ağac, dağ, tüstü kimi əşyalara tətbiq olunsa da, məcazi mənada da istifadə oluna bilər. Məsələn, "ucalan şöhrət" ifadəsi birinin şöhrətinin artmasını və yüksəlməsini ifadə edə bilər. Bu isə sözün mənasının fəza həndəsəsindən kənara çıxaraq, abstrakt anlayışlara da şamil edilə biləcəyini göstərir.
Misallar:
• Ucalan binalar şəhərin siluetini gözəlləşdirir.
• Uzaqdan ucalan ağacları görə bilirdim.
• Dənizdən ucalan qayalar əzəmətli görünürdü.
• Ucalan tüstü fabrikin fəaliyyətini göstərirdi. (Verilmiş nümunədəki kimi)
• Onun ucalan şöhrəti əfsanələrə çevrildi.
Qeyd etmək lazımdır ki, "ucalan" sözü "yüksələn", "qalxan" sözləri ilə sinonim olsa da, onlardan daha ifadəli və təsirlidir. Çünki, obyektin yüksəkliyini və görkəmliliyini daha aydın vurğulayır.