izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Uyarlı sifəti, əsasən "uyğunluq", "müvafiqlik" və "münasiblik" mənalarını ifadə edir. Lüğətlərdə sadəcə "uyğun, müvafiq, münasib" kimi tərcümələrin verilməsi onun zəngin semantik potensialını tam əks etdirmir. Uyarlı, bir şeyin digər bir şeyə və ya bir vəziyyətə tam olaraq uyğun gəlməsini, onun tələblərinə cavab verməsini ifadə edir. Bu uyğunluq həm forma, həm ölçü, həm də məzmun baxımından ola bilər.

Etimoloji baxımdan "uyar-" kökü "uymaq", "uyğunlaşmaq" fellərindən törəmədir və "uyğunluq" mənasını əks etdirir. "-lı" isə sifət bildirən şəkilçidir. Beləliklə, "uyarlı" sözü "uyğun olan", "uyğunlaşdırılmış" mənalarını da özündə birləşdirir.

Uyarlı sözünün işlənməsində nüanslar var: "Düzgün ölçülü paltar ona çox uyarlı idi" cümləsində "uyarlığ" fiziki uyğunluğu bildirir. "İzahı ona uyarlı idi, hər şeyi başa düşdü" cümləsində isə "uyarlığ" anlama və qavrama uyğunluğunu ifadə edir. "Plan uyarlı şəkildə həyata keçirildi" cümləsində isə "uyarlığ" planın həyata keçirilməsinə, gözləntilərə müvafiq olmasını göstərir. Həmçinin "vəziyyətə uyarlı davranmaq", "ətraf mühitə uyarlı olmaq" kimi ifadələrdə davranış və ətraf mühitə uyğunlaşmanı ifadə edir.

Qısaca desək, "uyarlı" sözü geniş məna daşıyan bir sifətdir və müxtəlif kontekstlərdə "uyğun", "müvafiq", "münasib", "düzgün", "uyğunlaşdırılmış", "uyğun gələn", "uyğunlaşan" kimi sinonimlərlə əvəz oluna bilər, lakin hər bir halda öz xüsusi çalarını saxlayır. Sözün düzgün işlənməsi mənasını dəqiqləşdirir və mətni daha aydın və dəqiq edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz