Ümidlənmə: "Ümidlənmək" felindən törəmiş isimdir. Lüğətlərdə sadəcə olaraq "ümidlənmək"dən törəmiş forma kimi göstərilsə də, mənası daha geniş və çoxşaxəlidir. Ümidlənmə, bir insanın və ya bir qrupun müəyyən bir hadisənin, vəziyyətin yaxşıya doğru dəyişəcəyinə dair müsbət gözlənti və inancı əks etdirən mürəkkəb bir psixoloji və emosional haldır. Bu, sadəcə passiv bir gözlənti deyil, həm də bu gözləntinin gücü və intensivliyini, ümidin dərəcəsini ifadə edir.
Ümidlənmənin mənası kontekstdən asılı olaraq fərqli çalarlar ala bilər. Məsələn, “xəstənin sağalma ümidlənməsi” ifadəsində ümidlənmə, sağalma ehtimalının mövcudluğunu və bu ehtimala olan inamın gücünü bildirir. “Yeni bir işə başlama ümidlənməsi” isə gələcək haqqında müsbət gözləntiləri, yeni imkanlar qarşısında həyəcan və əminliyi əks etdirir. “Sülh danışıqlarından ümidlənmənin artması” ifadəsində isə müsbət nəticəyə dair inamın güclənməsi, ümidin artması nəzərdə tutulur.
Etimoloji baxımdan, "ümid" sözünün kökü Türk dillərindəki "üməd" və ya "ümüt" sözlərinə gedib çıxır. Bu sözlər qədim türk mifologiyasında müəyyən bir qüvvəyə, ruha olan inamı, ilahi qüvvəyə arxalanmanı əks etdirirdi. Beləliklə, "ümidlənmə" sözü də bu kökdən qaynaqlanan, insanın müsbət nəticəyə olan etiqadının, bu etiqada əsaslanan duyğu və hərəkətlərinin ifadəsidir.
Ümidlənmənin sinonimləri arasında ümidvarlıq, gözləmə, inanc, əminlik kimi sözlər göstərilə bilər, lakin bu sözlər tam olaraq ümidlənmənin ifadə etdiyi mürəkkəb emosional və psixoloji vəziyyəti tam əhatə etmir. Ümidlənmə, bu sözlərdən fərqli olaraq, daha çox intensiv, duyğusal və fəal bir vəziyyəti bildirir.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Onun səhhətindəki yaxşılaşma hər kəsdə böyük ümidlənmə yaratdı.
- Yeni layihəyə başlamaq ümidlənməsi onu ruhlandırırdı.
- Müharibənin bitməsi ümidlənməsi artmaqdadır.
- Uğursuzluqlara baxmayaraq, o, hər zaman ümidlənməsini itirməmişdi.