Vurğu (is. 1) sözü əsasən "vuruş" və ya "zərbə" mənasında işlənir. Lüğətlərdəki sadə izahı daha genişləndirərək deyə bilərik ki, vurğu, bir cismin digər cisimə qüvvə ilə təması nəticəsində yaranan təsirdir. Bu təsir həm fiziki (mexaniki) həm də məcazi mənada baş verə bilər. Fiziki vurğu, bir cismin digərinə təmasından yaranan mexaniki təsir olub, qüvvənin miqdarı və təsir nöqtəsinə görə fərqlənə bilər. Məsələn, çəkicin dəmirdən vurması, topun hədəfə dəyməsi fiziki vurğu nümunələridir. Verilən nümunədə olduğu kimi, gəmilərin yan-yana vurğusu, gəmilərin bir-birinə çarpması, qarşılıqlı təmasdan yaranan bir zərbəni, bir mexaniki vurğunu ifadə edir. Bu səbəblə gəmilərin vurğusundan qorunmaq üçün xüsusi tədbirlər görülür.
Sözün mənşəyinə gəldikdə, "vur-" feilindən törəmədir və "vurmaq" feili ilə əlaqədardır. "Vurmaq" feili köhnə türkcə "vur-" kökündən əmələ gəlmişdir və təsir göstərmə, zərbə vurma, çırpma kimi mənaları əhatə edir. "-ğu" şəkilçisi isə isim törətmək funksiyasına malikdir. Beləliklə, "vurğu" sözü həm "vurulmuş hal"ı, həm də "vurma hərəkəti nəticəsində yaranan təsir"i ifadə edir.
Məcazi mənada isə "vurğu" diqqəti cəlb etmək, önə çəkmək, təkid etmək mənasında işlənə bilər. Məsələn, "mühazirədə əsas vurğu iqtisadi inkişafa verildi" cümlesində "vurğu" sözü iqtisadi inkişafın mühazirənin əsas mövzusu olduğunu, ona xüsusi diqqət yetirildiyini bildirir. Bu mənada "vurğu" "təkid", "diqqət", "əsas" sözləri ilə sinonim kimi işlənə bilər.
Qısacası, "vurğu" sözü həm konkret, fiziki bir hadisəni (mexaniki təsir), həm də məcazi, abstrakt bir məfhumu (diqqət, önəm) ifadə edə bilən çoxmənalı bir sözdür. İstifadə olunma kontekstindən asılı olaraq mənası dəyişir.