izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Yağarlıq sözü Azərbaycan dilində əsasən "yağıntılı, çox yağışlı" mənasında işlənir. Lüğətlərdə verilən qısa izah, sözün zəngin məna çalarlarını tam əks etdirmir. "Yağarlıq", sadəcə yağışın miqdarını bildirməklə yanaşı, yağışın xarakterini, hətta poetik mənada təbiətin vəziyyətini də ifadə edə bilir.

Etimalogiyasına nəzər salsaq, "yağış" kökünə "-lıq" şəkilçisinin artırılması ilə əmələ gəldiyini görürük. "-lıq" şəkilçisi isə keyfiyyət, hal və ya xassə bildirən bir şəkilçidir. Beləliklə, "yağarlıq" sözü "yağışlı olma halını", yağışın varlığının və miqdarının yaradığı vəziyyəti ifadə edir. Bu vəziyyət sadəcə "çox yağışlı" olmaqla məhdudlaşmır.

Məsələn, "yağışlı" sözü daha çox obyektiv bir təsvir verərkən, "yağarlıq" sözü subyektiv bir duyğu əlavə edə bilər. "Yağarlıq bir gün idi" cümləsi sadəcə çox yağış yağdığını deyil, həm də bu yağışın yaratdığı atmosferi, məsələn, sərinliyi, rəngarəngliyi, ya da hətta melankoli bir duyğunu da ifadə edə bilər. Hətta, "yağış damlaları mirvari kimi" təsviri də bu sözün poetik, obrazlı tətbiqini göstərir.

H.K.Sənli misalında istifadə olunan "Yağarlıq illərin baharı kimi" ifadəsi də sözün məna dərinliyini göstərir. Burada "yağarlıq" sözü, sadəcə çox yağışlı bir baharı deyil, bol-bol yağışın bol məhsul, canlanma və inkişafla əlaqələndirilən bir baharı təsvir edir. Bu, "yağarlıq" sözünün metaforik istifadəsinə bir nümunədir.

Qısacası, "yağarlıq" sözü "yağıntılı" sözünün sinonimi olsa da, ondan daha zəngin bir mənaya, daha çox duyğu və təsvir qabiliyyətinə malikdir. Sözün işlənmə kontekstindən asılı olaraq, həm obyektiv, həm də subyektiv mənalar kəsb edə bilər və həm də poetik əsərlərdə təsviri vasitə kimi istifadə oluna bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz