izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Acındırıcı sözü, Azərbaycan dilində əsasən "acınacaqlı" sözünün sinonimi kimi işlənir və bir hadisə, vəziyyət və ya şəxsin ağır, kədərli, mərhəmət tələb edən halını ifadə edir. Ancaq "acınacaqlı"dan fərqli olaraq, "acındırıcı" daha çox həmin vəziyyətin izləyənin ürəyini sızladan, dərin bir təəssürat yaradan, həmçinin bir qədər də mənfi bir emosiyanı – məsələn, narahatlıq və ya qıcıqlanmanı – oyatma potensialını ehtiva edir.

Bu fərqi daha aydın göstərmək üçün misal verək: "Acınacaqlı" bir insanın yoxsulluğu barədə danışarkən, onun həyatının çətinliklərini vurğulayırıq. "Acındırıcı" isə həm bu çətinlikləri, həm də bəlkə də həmin yoxsulluğun qarşısını almaq üçün edilməyən səyləri, və ya həmin insanın öz taleyinə məğlubiyyətçi münasibətini də əhatə edir. Beləliklə, "acındırıcı" sözü daha çox bir məsuliyyət hissi, və ya hətta bir növ qınama altmənası daşıya bilər.

Etimalogiyasına nəzər salsaq, "acındırıcı" sözü "acımaq" fellə əlaqədardır. "Acımaq" – kimsəyə rəhm etmək, mərhəmət göstərmək deməkdir. "-dırıcı" şəkilçisi isə bir əməli, bir xüsusiyyəti ifadə edərək sözə intensivləşdirici funksiya əlavə edir. Beləliklə, "acındırıcı" həm acıma doğuran, həm də bu acımanı gücləndirən, daha da dərinləşdirən bir vəziyyəti ifadə edir.

Ümumiyyətlə, "acındırıcı" sözü "acınacaqlı" ilə müqayisədə daha güclü bir emosional yük daşıyır və daha çox situasiyanın mənfi tərəflərinə diqqət çəkir. Onun istifadəsi kontekstdən asılı olaraq, sadəcə olaraq bir insanın vəziyyətinə mərhəmət ifadə etməkdən tutmuş, onun hərəkətlərinə və ya vəziyyətinə mənfi münasibət bildirməyə qədər geniş spektrdə dəyişə bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz