Affayı (farscadan) zərfi olub, "havyayı", "nahaq", "boşuna" və "əbəs" mənalarını ehtiva edir. Bu söz, bir işin hər hansı bir fayda və ya məqsəd olmadan, əsassız və ya səbəbsiz yerə görülməsini bildirir. Hərəkətin arxasında heç bir məntiqi və ya rasional əsasın olmamasını vurğulayır.
Affayı sözü, gündəlik nitqdə geniş istifadə olunur və müxtəlif kontekstlərdə "pulsuz", "ödənişsiz" mənasında da işlənə bilər, lakin əsas mənası hərəkətin əsassızlığını ifadə etməsidir. Məsələn, "affayı danışdın" deyəndə, söylənilən sözlərin həqiqətə uyğun gəlmədiyini və ya mənasız olduğunu bildiririk. "Affayı vaxt itirmə" deyərkən isə, faydasız və məqsədsiz bir işlə məşğul olmağın düzgün olmadığını vurğulayırıq.
Affayı sözünün kökü olan farsca "havyayı" sözünün də oxşar mənaları vardır. Lüğətlərdə daha çox "havyayı" sözü qeyd olunsa da, Azərbaycan dilində "affayı" forması daha çox işlənmiş və gündəlik danışıq dilinin ayrılmaz hissəsinə çevrilmişdir. Sözün zamanla yaşadığı fonetik dəyişikliklər onun dilə inteqrasiyasının təbii prosesindən xəbər verir. Bu səbəbdən, "affayı" sözünü daha yaxından araşdırmaq və onun müxtəlif kontekstlərindəki istifadəsini təhlil etmək, Azərbaycan dilinin zənginliyi və etimoloji inkişafı haqqında daha dərin anlayış əldə etməyə kömək edəcəkdir.