Ağcaqanad – ikimərtəbəli (Diptera) dəstəsinə aid olan, insan və heyvanlarda müxtəlif xəstəliklərə səbəb olan sancan həşəratlardır. Onlar kiçik ölçülü, nazik bədənli və uzun, incə ayaqlara sahibdirlər. Ağcaqanadların dişiləri qan əmirlər, bu da yumurta inkişafı üçün vacib olan zülal qəbul etmələrinə imkan verir. Erkəklər isə əsasən bitki şirələri ilə qidalanırlar. Dünyada ağcaqanadların minlərlə növü mövcuddur və onların görünüşü və ölçüləri növlərə görə dəyişir.
Ağcaqanadların ən təhlükəli xüsusiyyəti, bəzi növlərinin ağır xəstəliklərin, xüsusilə də malyariyanın daşıyıcısı olmasıdır. Malyariya parazitini (Plasmodium) özündə daşıyan ağcaqanad insanı sancarkən bu paraziti onun qanına ötürür. Malyariya həyat üçün təhlükəli bir xəstəlikdir və dünya miqyasında milyonlarla insanı təsirləndirir. Digər xəstəliklər arasında isə zika, qızdırma, Çikungunya, Dəniz qızdırması kimi xəstəliklər də qeyd oluna bilər. Bu xəstəliklərə yoluxmamaq üçün ağcaqanadların yayıldığı ərazilərdə müvafiq qoruyucu tədbirlər görülməlidir.
Folklor və ədəbiyyatda ağcaqanad tez-tez incə, əsəbi və ya əziyyət verən bir varlıq kimi təsvir olunur. "Ditdili", "hünü", "mığmığa" kimi ifadələr də ağcaqanadın səs-küyünün, vızıldayan səsinin təsvirini vermək üçün işlədilir. Bu ifadələr ağcaqanadın əsəbi və əziyyətverici təsirini daha yaxşı anlamağa kömək edir. Həmçinin, onların görünüşü ilə bağlı olan "milçəkəoxşar" ifadəsi də onların morfoloji xüsusiyyətlərini qısa və dəqiq şəkildə əks etdirir.