Ağılumulmaz: Sözün əsl mənası "ağılını itirmiş", "ağılından məhrum olmuş" deməkdir. Lüğətlərdə sadəcə "son dərəcə qəzəblənərək, özünü bilməmək dərəcəsinə gəlmiş" kimi izah olunsa da, ağılumulmazlıq daha geniş bir məna spektrini əhatə edir. Bu hal sadəcə qəzəbdən deyil, həm də qorxu, dəhşət, şok, həddindən artıq sevinc və ya digər güclü emosiyaların təsiri altında ağılın nəzarətini itirməsini ifadə edə bilər.
Ağılumulmaz bir insan öz hərəkətlərinin nəticələrini düşünmədən, duyğularının təsiri altında impulsiv hərəkətlər edir. Onun davranışı qeyri-adekvat, gözlənilməz və bəzən də təhlükəli ola bilər. Ağılumulmazlıq müvəqqəti bir hal ola bilər, yəni güclü bir emosional təsir keçdikdən sonra normal vəziyyətinə qayıda bilər. Lakin bəzi hallarda, xüsusilə də psixi pozğunluqlarla əlaqəli olduqda, ağılumulmazlıq davamlı və ciddi bir problemə çevrilə bilər.
Vaqifin İbrahim xanın qarşısında susmasının səbəbi də məhz İbrahim xanın ağılumulmaz vəziyyətdə olmasıdır. Bu, İbrahim xanın qəzəbinin adi bir qəzəbdən daha çox, nəzarətsiz və təhlükəli bir hala çatdığını göstərir. Vaqif, İbrahim xanın bu vəziyyətində ona qarşı çıxmanın ağılsızlıq olduğunu başa düşərək səssiz qalmışdır. Ağılumulmazlıq, həm də qarşı tərəfin hərəkətlərinin gözlənilməzliyini və təhlükəliliyini vurğulayan bir ifadədir.
Beləliklə, "ağılumulmaz" sözü sadəcə qəzəbli olmaqdan daha çox, ağılın nəzarətini itirmənin, duyğuların hakim olması və nəticələri düşünmədən hərəkət etmənin ifadəsidir. Bu, həm güclü bir emosional vəziyyəti, həm də bu vəziyyətin yarada biləcəyi təhlükəni təsvir edir.