Ah-aman sözü, Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində "bax, aman" ifadəsinin 6-cı mənası kimi təqdim olunur. Lakin bu izah kifayət qədər geniş deyil və sözün əsl mahiyyətini tam əks etdirmir. Daha dəqiq desək, "ah-aman" ifadəsi qətiyyət, son həddə çatmış bir vəziyyəti, geri dönüşün mümkün olmadığını vurğulayan, heyranlıq, qorxu və ya təəccüb hisslərini ifadə edən bir ünlemdir. Əsasən hər hansı bir hadisənin, vəziyyətin və ya qərarın qaçılmazlığını, dönməzliyini ifadə etmək üçün işlədilir.
Əsərlərdə rast gəlinən "Dünya görməyəcək bir də ah-aman!" kimi ifadələr, bu sözün mənasını daha aydın şəkildə nümayiş etdirir. Burada "ah-aman" son nöqtəni, artıq geri dönmənin mümkün olmadığını, hadisələrin qaçılmaz nəticəsini ifadə edir. Bu, tamamilə qəti və dönməz bir hökmün verilməsi, bir qərarın sonluğunun elan edilməsidir. Sözün ifadə etdiyi duyğu, yalnız qorxu və ya təəccüb deyil, həm də bir növ acizlik və qəbul etmənin ifadəsidir. Hadisələr artıq öz axarına buraxılmışdır və geri qayıtmaq mümkün deyildir.
Beləliklə, "ah-aman" sözü sadəcə "bax, aman" deyil, daha çox "indi hər şey bitdi", "artıq heç nəyi dəyişmək mümkün deyil", "qəti qərar verildi" kimi mənaları özündə əks etdirir. Bu, tarixi hadisələrin, əhəmiyyətli qərarların, əvəzolunmaz itkilərin təsvirində əhəmiyyətli rol oynayan, emosional yüklü bir ifadədir. Ə. Cəmilin misalında olduğu kimi, bu ifadə qaçılmaz bir fəlakətin, qəti bir sonluğun vəziyyətini ifadə edərək, oxucuya güclü təsir bağışlayır.