Axır ki ifadəsi, uzun müddət gözlənilən və istənilən bir hadisənin baş verməsi zamanı ifadə olunan sevinc və rahatlama hisslərini əks etdirən bir söz birləşməsidir. Bu ifadə sadəcə "nəhayət" mənasını verməklə kifayətlənmir; çox zaman hadisənin gecikməsinin yaratdığı narahatlığı, hətta əsəbiyyəti də nəzərdə tutur. Beləliklə, "axır ki" ifadəsi, hadisənin baş verməsinin nə qədər vacib və istənilən olduğunu vurğulayır.
Misal olaraq, "Axır ki, yağış yağdı" cümləsində, yalnız yağışın yağması deyil, həm də uzun müddət davam edən quraqlıqdan sonra yağışın gətirdiyi rahatlama və sevinc ifadə olunur. Yəni, cümlənin mənası sadəcə "nəhayət yağış yağdı" deyil, daha çox "uzun gözləmədən sonra, nəhayət yağış yağdı" kimi bir məna daşıyır.
İfadənin "nəhayət" sözü ilə sinonim olmasına baxmayaraq, "axır ki" daha güclü bir emosional yük daşıyır. "Nəhayət" daha neytral bir ifadədir, halbuki "axır ki" həm sevinci, həm də rahatlığı, bəzən isə hətta yüngül bir qəzəbi də ifadə edə bilər. Məsələn, "Axır ki, bu işi bitirdim!" cümləsində, işin bitməsindən duyulan sevincin yanında, uzun və çətin iş prosesinin yorğunluğu da hiss olunur.
Ümumiyyətlə, "axır ki" ifadəsi Azərbaycan dilinin zənginliyini göstərən, sadə bir mənanı daha çox emosiyalı və ifadəli şəkildə çatdıran gözəl bir nümunədir. Onun istifadəsi mətnə canlılıq və dinamizm qatır.