Ailə sözü Azərbaycan dilində geniş mənada qohumluq əlaqələri ilə bir-birinə bağlı olan və ümumiyyətlə bir yerdə yaşayan insanların qrupunu ifadə edir. Lüğətlərdəki sadə təriflərdən fərqli olaraq, ailənin mənası çox daha mürəkkəb və çoxşaxəlidir.
Ənənəvi tərifə görə, ailə ata, ana, uşaqlar və bəzən nəvələrdən ibarətdir. Lakin müasir dövrdə ailənin tərkibi daha müxtəlifdir. Yalnız ənənəvi nüvə ailəsi deyil, həmçinin genişləndirilmiş ailələr (qohumların birgə yaşaması), qeyri-ənənəvi ailələr (həmyaşar ailələr, övladlığa götürmə ailələri, eyni cinsli valideynlərin ailələri) və tənha valideynlərin ailələri də mövcuddur. Ailənin tərkibi mədəniyyətə, coğrafiyaya və sosial-iqtisadi amillərə görə dəyişir.
Ailənin əsas funksiyaları arasında üzvlərinin fiziki, emosional və sosial ehtiyaclarını ödəmək, onlara dəstək olmaq, həmçinin gələcək nəsillərin tərbiyəsi və sosializasiyası durur. Ailə, həm də sosial əlaqələrin qurulması və möhkəmləndirilməsi üçün əsas platformadır. Ailədə əldə edilən dəyərlər, normalar və davranış nümunələri fərdin həyatının sonrakı mərhələlərində onun davranışına və dünya görüşünə böyük təsir göstərir.
Ailənin mənası yalnız bioloji qohumluqla məhdudlaşmır. Bəzi hallarda, ailənin üzvləri arasında qan qohumluğu olmaya bilər, amma onlar bir-birinə dərin emosional bağlılıq hissi ilə bağlı olurlar. Beləliklə, ailənin mənası qohumluq bağlarından daha geniş bir konsepsiyadır və sevgidən, dəstəkdən, qayğıdan və birgə həyatdan qaynaqlanan mənsubiyyət hissindən qidalanır.
Sözün "külfət" mənası isə ailə üzvlərinin bir-birinə olan borc və məsuliyyətini, həmçinin onların bir-birinə qarşı olan himayəkarlığını ifadə edir. Bu mənada ailə, həm də qoruma və dəstək mənbəyidir.