Akademi̇zm [yun.] — Elm və təhsil sahələrindəki fəaliyyətin təkcə nəzəriyyəyə həddindən artıq diqqət yetirilməsi və praktikadan, real həyatın tələblərindən uzaqlaşması deməkdir. Bu, tədqiqatların və təlimlərin gerçəklikdən təcrid olunması, tətbiq oluna bilən nəticələr əldə etməkdən daha çox, mürəkkəb nəzəriyyələrin qurulmasına yönəlməsi kimi başa düşülə bilər. Akademi̇zm elmi inkişaf üçün həm faydalı, həm də zərərli ola bilər.
Bir tərəfdən, dərin nəzəri tədqiqatlar elmin əsasını möhkəmləndirir, yeni kəşflər üçün zəmin yaradır və gələcək tətbiqlər üçün potensial təmin edir. Digər tərəfdən isə, həddindən artıq nəzəriyyəyə yönəlmə, praktik tətbiqə ehtiyacı olan sahələri gözardı edə bilər, elmin cəmiyyət üçün faydalılığını azalda bilər. Akademi̇zm, elmi inkişafın müəyyən mərhələlərində və ya müəyyən elm sahələrində müəyyən dərəcədə zəruri olsa da, həddini aşdıqda elmi tərəqqiyə mane ola bilər.
Tarix boyu akademi̇zmin müxtəlif elmi sahələrə təsiri müxtəlif olmuşdur. Məsələn, orta əsr məktəblərində fəlsəfənin və ilahiyyatın nəzəri mübahisələrinə üstünlük verilməsi, təbii elmlərin inkişafına mane olmuşdur. Eyni zamanda, klassik fizikanın inkişafında Newtonun dəqiq riyazi modelləri, praktik tətbiqlərlə birlikdə, böyük elmi irəliləyişlərə səbəb olmuşdur. Beləliklə, akademi̇zmin elmi inkişafa təsiri onun dərəcəsindən və kontekstindən asılıdır.
Bu gün də akademi̇zmin təsiri müasir elmdə özünü göstərir. Bəzi elmi sahələr, xüsusilə də nəzəri fizika və riyaziyyat kimi sahələr, əsasən nəzəri tədqiqatlara yönəlir. Lakin, bu sahələrdəki kəşflərin praktik tətbiqləri zamanla özünü göstərir. Digər tərəfdən, tətbiqi elmlər daha çox praktik məsələlərə yönəlir və nəzəriyyə tətbiq üçün vasitə kimi istifadə olunur. Ona görə də, akademi̇zmin elmi inkişafa təsirinin qiymətləndirilməsi konkret kontekstdə və zaman çərçivəsində həyata keçirilməlidir.