izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Aqnostik (yun. ἀγνωσία - bilməmək, tanımamaq): Fəlsəfədə, əqli və ya duyğu yolu ilə mütləq həqiqətin, xüsusilə də Tanrının varlığının və ya yoxluğunun bilinməz olduğunu iddia edən şəxs. Aqnostiklər Tanrının varlığını və ya yoxluğunu sübut etmənin mümkün olmadığını düşünürlər. Onların mövqeyi qəti bir inkar deyil, daha çox "bilmirəm" mövqeyidir. Bu, ateizm və ya deizm kimi digər dini və ya fəlsəfi mövqelərdən fərqli olaraq, mənfi və ya müsbət bir qərar verməkdən imtina etməkdir.

Aqnostiklik, əsasən, insanın biliyin məhdudiyyətlərinə vurğu edir. Ətraf aləmin və varlığın təbiəti haqqında tam və qəti bir bilik əldə etməyin mümkün olmadığı düşüncəsinə əsaslanır. Bu baxımdan, aqnostiklik, epistemoloji bir mövqedir, yəni biliyin təbiəti ilə bağlıdır. Aqnostiklər, Tanrının varlığı və ya yoxluğu ilə bağlı iddiaların sübutsuz olduğunu, eləcə də hər hansı bir sübutun həqiqi həqiqəti tam əks etdirməyəcəyini düşünürlər. Onlar heç bir dini etiqada qoşulmur, ancaq mövcudluğun əsas prinsiplərini anlamaq üçün elmi və rasional metodları tərcih edirlər.

Maraqlı bir məqam odur ki, aqnostiklik, özündə ziddiyyətli görünən bir çox alt-növləri ehtiva edir. Məsələn, bəzi aqnostiklər, Tanrının varlığının mümkün olduğunu, lakin bu varlığın bilinməz olduğunu qəbul edirlər. Digərləri isə, Tanrının varlığının nə mümkün, nə də mümkün olmadığını iddia edirlər. Beləliklə, aqnostiklik birbaşa bir doktrina deyil, daha çox bir fəlsəfi yanaşmadır, insanın biliyin məhdudiyyətlərini qəbul etməsi və müəyyən mövzulara dair qəti qərarlardan çəkinməsidir.

Aqnostik termininin mənasını daha da dəqiqləşdirmək üçün, onu ateizm və deizm kimi digər dini və fəlsəfi mövqelərdən fərqləndirmək vacibdir. Ateizm Tanrının olmadığını iddia edir, deizm isə Tanrının var olduğunu, ancaq kainata müdaxilə etmədiyini bildirir. Aqnostik isə hər iki iddiaya da qəti cavab verməkdən imtina edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz