Ala-qolaylıq (is. Ala-babatlıq) sözü, dilimizdə qeyri-dəqiqlik, səliqəsizlik, nizamsızlıq, qarışıqlıq və ya ehtiyatsızlıq kimi halları ifadə edən bir termindir. Sadəcə "ala-babat" deyilməsinin daha geniş və müfəssəl bir izahıdır. Həm işlərin görülməsində, həm də əşyaların düzülüşündə, hətta düşüncələrin ifadəsində belə bir səhlənkarlığın, planlaşdırılmağın olmamasını göstərir.
Bu söz, əsasən, işlərin planlaşdırılmadan, düşünülmədən, təsadüfi və ya yersiz bir şəkildə həyata keçirilməsini ifadə edir. Məsələn, bir evin əşyalarının ala-qolay yerləşdirilməsi, bir işin ala-qolay aparılması və ya bir mətnin ala-qolay yazılması bu terminin əhatə etdiyi vəziyyətlərə misal ola bilər. Belə hallarda nizam-intizama əməl olunmur, hər şey öz-özünə, xaos halında olur.
Ala-qolaylığın kökündə diqqətsizlik, məsuliyyətsizlik və ya bacarıqsızlıq yata bilər. Bəzən isə vaxt məhdudiyyəti və ya digər amillər səbəbindən insan istəməsə də, ala-qolaylığa yol verə bilər. Lakin, əksər hallarda ala-qolaylıq, həm nəticələrin istənilən kimi olmamasına, həm də gələcəkdə daha böyük problemlərə səbəb ola biləcək bir vəziyyətdir.
Lüğətdə sadəcə "ala-babatlıq" kimi qeyd olunsa da, "ala-qolaylıq" ifadəsi daha çox işlərin necə aparılmasına, təşkili və nizamına aid olaraq daha geniş məna daşıyır. "Ala-babatlıq" isə daha çox əşyaların və ya hadisələrin qarışıqlığını və nizamsızlığını ifadə edir. Hər iki söz də eyni kökdən gəlir və eyni məna dairəsini əhatə edir, lakin nüansları bir-birindən fərqləndirir.