Alabaş - Azərbaycan dilində, əsasən it üçün işlədilən bir addır. Lüğətlərdə sadəcə "it adı" kimi qeyd olunsa da, Alabaş adı gerçəkdən də maraqlı bir tarixə və məna çalarına malikdir. Adın özü "ala" (çalarlı, rəngarəng) və "baş" sözlərinin birləşməsindən əmələ gəlmişdir. Bu, itlərin xallı, ləkəli və ya qarışıq rəngli paltolarına işarə edir. Yəni, Alabaş adı sadəcə bir addan çox, itlərin görünüş xüsusiyyətlərinə işarə edən təsviri bir ifadədir.
Ədəbiyyat nümunələrində Alabaş adının istifadəsi, onun sadəcə bir ad olmasından daha əhəmiyyətli olduğunu göstərir. Misal üçün, verilən misalda Alabaşın "dəstənin qabağını kəsməsi" onun cəsarətli, qorxmaz və liderlik keyfiyyətlərinə malik olduğunu təsvir edir. Bu da adın, itə bənzər keyfiyyətlərə sahib olan personajlar üçün metaforik mənada da istifadə edilə biləcəyini göstərir.
Bundan əlavə, Alabaş adının məşhurluğu və yayılma dərəcəsi, onun Azərbaycan mədəniyyəti və folklorunda müəyyən bir yeri olduğunu nəzərə çatdırır. Bəlkə də əsrlər boyu insanlar tərəfindən sevilən və hörmət edilən, müxtəlif xüsusiyyətləri ilə fərqlənən itlərə verilən bu ad, zamanla dilin tərkib hissəsinə çevrilmişdir. Ona görə də Alabaş, sadə bir it adı olmaqdan kənara çıxaraq, Azərbaycan mədəniyyətinin bir parçasıdır.
Qısacası, Alabaş adı sadə bir it adı deyil, rəngarəng görünüşü, cəsarəti və liderlik qabiliyyətləri ilə fərqlənən itləri təsvir edən, mədəniyyətimizdə özünə yer tutmuş və təsviri bir məna daşıyan bir addır.