Alacalanmaq (f.) – Bir neçə rəngin qarışıq və nizamsız şəkildə bir araya gəlməsi nəticəsində yaranan rəngarəngliyi, rənglərin qarışıqlığını ifadə edən bir söz olub, əsasən səthin rəng baxımından müxtəlifliyini bildirir. Bu, sadəcə “ala-bula olmaq”dan daha geniş bir məna kəsb edir. Alacalanmaq, rənglərin təsadüfi və ya qeyri-müntəzəm paylanmasını, onların qarışıqlıq içində bir-birini tamamlayıb, yeni bir bütöv vizual təəssürat yaratmasını ifadə edir. Məsələn, bir bağçada müxtəlif rəngli çiçəklərin bir araya gəlməsi, bir quşun lələklərinin rəngarəngliyi və ya bir daşın səthindəki mineral damarların rənglərinin qarışığı alacalanmağı gözəl bir şəkildə əks etdirir.
Alacalanmaq, həmçinin, daha metaforik mənalarda da istifadə oluna bilər. Məsələn, “fikirləri alacalanmaq” ifadəsi, düşüncələrin nizamsız və qarışıq olması, bir-birinə zidd fikirlərin qarışıq halda mövcudluğu mənasını verə bilər. Bu isə sözün yalnız estetik deyil, həmçinin intellektual və mənəvi sahələrdə də istifadə oluna biləcəyini göstərir.
Gözü alacalanmaq isə daha spesifik bir məna daşıyır. Bu ifadə gözlərin yorğunluqdan, yuxusuzluqdan və ya xəstəlikdən qızarması, qan damarlarının görünməsi, qırmızı və ağ rənglərin qarışığı nəticəsində ala-bula görünməsi vəziyyətini bildirir. Sadəcə "pər-pər çalmaq"dan fərqli olaraq, burada vurğu gözlərin rənginin dəyişməsi, alacalanması üzərindədir. Gözlərin şişməsi və ya qızartısı ilə yanaşı, gözlərdəki qan damarlarının aydın görünməsi də bu ifadənin mənasına uyğundur.