Alaçıq – köçəri xalqların ənənəvi yaşayış məkanı olan, çubuq və ya budaqlardan qurulmuş, üstü isə keçə, dəvə tükləri və ya digər suya davamlı materiallarla örtülən portativ bir mənzildir. Sadə görünüşünün ardında isə əsrlərin sınağından keçmiş zərif bir memarlıq və praktiklik gizlənir. Alaçıqların tikintisində istifadə olunan materiallar və quruluş üsulları coğrafi əraziyə və tayfaların adətlərinə görə dəyişsə də, əsas prinsiplər həmişə eyni qalmışdır: mobil olmaq, küləkdən, yağışdan və qardan qorumaq, həmçinin nisbətən rahat bir yaşayış mühiti təmin etmək.
Alaçıqların çərçivəsi əsasən nazik ağac budaqları və ya çubuqlardan düzəldilir. Bu çərçivə daha sonra müxtəlif materiallarla örtülür. Keçə ənənəvi olaraq ən çox istifadə edilən örtük materialı olsa da, bəzi bölgələrdə dəvə tükləri, heyvan dəriləri və ya hətta qamışdan istifadə olunurdu. Bu materialların seçimi əsasən iqlim şəraitinə və mövcud resurslara bağlı idi. Örtük materialları nəinki hava şəraitindən qorunma təmin edir, həm də alaçığı isti saxlamaqda, səs-küyün azaldılmasında və ətraf mühitin təsirlərindən qorunmada əhəmiyyətli rol oynayırdı.
Alaçıq sadəcə bir sığınacaq deyildi; o, köçəri həyat tərzinin simvolu, bir ailənin və ya tayfanın mərkəzi, həm də mədəniyyətin və ənənələrin qorunması üçün vacib bir yer idi. Alaçıqda ailənin həyatı, yemək bişirmək, uşaqlar böyütmək, qonaq qəbul etmək kimi fəaliyyətlər həyata keçirilirdi. Onun konstruktiv xüsusiyyətləri müxtəlif iqlimlərə uyğunlaşma imkanı verirdi, buna görə də alaçıqlar çöllərdən dağlara qədər müxtəlif ərazilərdə yaşayan köçərilər üçün əvəzsiz bir mənzil olmuşdur. Bayramın misalında göstərildiyi kimi, alaçıq həm də sığınacaq yeri kimi, həm də qorxu və təhlükə anlarında sığınacağ olaraq xidmət edirdi.
Qısacası, alaçıq yalnız bir çadır deyil, köçəri mədəniyyətinin ayrılmaz bir parçası, praktiklik və estetikanın gözəl bir birləşməsidir. Onun sadəliyi arxasında əsrlərin təcrübəsi və incə düşüncə gizlənir.