Alalanma: "Alalanmaq" felindən törəmiş isimdir. Əsasən şifahi nitqdə işlənən bu söz, bir şeyin və ya hadisənin qəfil, gözlənilmədən baş verməsi, ani yaranması və ya ortaya çıxması mənasını verir. Kəskin və sürətli bir dəyişikliyi, ani bir dönüşü ifadə edir. Hadisənin gözlənilməzliyi və sürəti ön plana çıxarılır.
Alalanma, sadəcə bir hadisənin ani baş verməsini deyil, həm də bu hadisənin yaradan təəccüb və ya həyəcanı da ehtiva edir. Məsələn, "Yoldan birdən-birə alalanma oldu, maşın görünmədi" cümləsində, "alalanma" sözü yoldan maşının ani yox olmasını və bu vəziyyətin sürprizini ifadə edir. Bu baxımdan, "qəfil baş verən hadisə" ifadəsindən daha çox emosional yük daşıyır.
Alalanmanın sinonimləri arasında "ani dəyişiklik", "birdən-birə baş verən hadisə", "qəfil dönüş", "sürpriz" kimi sözlər göstərilə bilər, lakin heç biri alalanmanın özünəməxsus emosional rəngini tam olaraq əks etdirə bilmir. Çünki alalanma, sadəcə bir faktı deyil, həmin faktın yaradan təsiri və duyğunu da özündə əks etdirir.
Etimalogiyasına nəzər saldıqda, "alalanmaq" feli "al" və "alan" morfemlərindən meydana gəlmişdir. "Al" prefiksinin əlavə etdiyi məna qaranlıq və ya gizlidir. “Alan” isə ərazi, məkan mənasını verir. Beləliklə, alalanma ifadəsinin kökünə nəzər saldıqda ərazinin qəfil dəyişməsi, görünməz bir qüvvənin təsiri ilə bir anda başqa bir hala çevrilməsi mənası ortaya çıxır. Bu etimoloji izah, sözün ifadə etdiyi ani və gözlənilməz dəyişiklik mənasını daha da dərinləşdirir.