izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Ali [ər.] sif. Ən yüksək, ən üstün, ən uca mövqeyi, səviyyəsi və ya rütbəsi olan; üstünlük təşkil edən.

Sözün ərəb mənşəli olduğunu qeyd etməklə yanaşı, onun Azərbaycan dilindəki istifadəsinin genişliyinə və çoxşaxəliliyini vurğulamaq vacibdir. "Ali" sadəcə olaraq "yüksək" mənasını vermir, eyni zamanda bir şeyin digərləri üzərində üstünlüyünü, nüfuzunu, səlahiyyətini və ya əhəmiyyətini ifadə edir.

Misallar vasitəsilə daha aydın şəkildə izah edək: "Ali məhkəmə" ifadəsi qanunvericilik sistemində ən yüksək səlahiyyətə malik olan məhkəməni bildirir; "Ali baş komandan" isə ordunun ən yüksək rəhbərini, hərbi qüvvələrin başçısını təmsil edir. "Ali idarələr" ifadəsi dövlətin ən mühüm, qərar qəbul edən orqanlarını ifadə edir. "Ali məktəb" və "ali təhsil" ifadələri isə ən yüksək akademik səviyyədə təhsil verən təhsil müəssisələrini və onlarda qazanılan təhsili ifadə edir.

Qeyd etmək lazımdır ki, "ali" sözü yalnız konkret institutları və vəzifələri deyil, həm də mənəvi və etik dəyərləri ifadə edə bilər. Məsələn, "ali məqsəd", "ali ideallar" kimi ifadələr bir insanın və ya qrupun həyatında ən önəmli, əsas məqsədlərini və arzularını bildirir. Beləliklə, "ali" sözü həm dünyəvi, həm də mənəvi sferalarda ən yüksək, üstün və əhəmiyyətli olanı təyin edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz