izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Alkoqol (ər. “əlkühl” sözündən) – üzvi birləşmələrin geniş bir sinifidir ki, onların molekulyar quruluşunda ən azı bir hidroksil qrupu (-OH) karbon atomuna birbaşa bağlanmışdır. Sadəcə “spirt” demək qədər məhdud bir izah kifayət etmir. Çünki alkoqollara yüzlərlə müxtəlif maddə daxildir, onların xassələri isə quruluşlarının mürəkkəbliyinə görə çox müxtəliflik göstərir. Ən sadə alkoqol, metanoldur (CH3OH), eyni zamanda ağac spirti kimi də tanınır, olduqca zəhərlidir. Etanol (C2H5OH) isə adi içki spirti olaraq bilinir və alkoqollar arasında ən geniş yayılmış və insan həyatında əhəmiyyətli olanıdır. Ancaq, şəkər çiyələyindən alınan meyvə şərabından tutmuş, buğdadan distillə olunmuş viskiyə qədər alkoqollu içkilərdə rast gəlinən alkoqol əsasən etanoldur.

Alkoqollardan bəziləri sənayedə geniş istifadə olunur – həlledicilər, yanacaq kimi və ya digər kimyəvi maddələrin istehsalında. Tibbdə isə dezinfeksiyaedici və ya müxtəlif dərmanların tərkib hissəsi kimi istifadə olunur. Ancaq alkoqolun ən məşhur tətbiqi, şübhəsiz ki, alkoqolların bir çoxunun sərxoşedici təsiridir. Etanolun bu təsiri mərkəzi sinir sisteminə təsiri ilə əlaqədardır. Yüksək dozalar halında etanolun insan orqanizminə zərərli təsirləri çox ciddi ola bilər – qaraciyər sirrozu, ürək-damar xəstəlikləri və digər ağır sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. Beləliklə, alkoqol həm faydalı, həm də zərərli ola bilən çox yönlü bir maddədir və onun istifadəsinə ehtiyatla yanaşmaq lazımdır.

Qeyd etmək vacibdir ki, “alkoqol” sözü həm kimyəvi birləşmələrin bir sinfini, həm də bu birləşmələrin tərkibinə daxil olduğu sərxoşedici içkiləri ifadə edə bilər. Kontekstə görə, sözün hansı mənada işlədildiyini anlamaq lazımdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz