Aludə (fars. الوده) sözü farsca mənşəli olub, əsasən "tutulmuş", "mübtəla", "vurulmuş", "məftun" mənalarını ifadə edir. Lüğətlərdəki qısa izahı bu sözün zəngin məna çalarlarını tam əks etdirmir.
Aludəlik sadəcə bir vərdiş və ya meyldən daha çoxdur. Bu, insanı tamamilə ələ keçirən, düşüncələrini, hərəkətlərini, hətta həyat tərzini dəyişən güclü bir bağlılıqdır. Nəyəsə aludə olmaq, həmin şeyə qarşı müəyyən bir asılılıq, istər-istəməz bir bağlılıq hissini ifadə edir. Bu bağlılıq istənilən sahəyə aid ola bilər: narkotik maddələrə, qəmar oyunlarına, insanlara, ideyalara və ya hətta əşyalara belə.
Səməd Vurğunun "Biz ol aludeyi-dərdik ki, cami-mey dəvamızdır" misalında olduğu kimi, aludəlik dərd, kədər, həsrət kimi mənfi hisslərə də aid edilə bilər. Burada şairin özünü dərdə, kədərə aludə etdiyini, bunun onun həyatının ayrılmaz hissəsinə çevrildiyini ifadə edir. Beləliklə, aludəlik həm müsbət, həm də mənfi kontekstdə istifadə oluna bilər, bu isə sözün çox yönlülüyünü göstərir.
Aludəlik həmçinin məftunluq, valehedici bir cəlbediciliyə də işarə edə bilər. Bir insanın gözəlliyinə, incəsənətinə və ya nəsə digərinə aludə olmaq, onun qarşısında aciz qalmaq, həmin şeyə tamamilə məftun olmaq deməkdir. Bu mənada, aludəlik bir növ heyranlıq, səcdə etmək hissi ilə müşayiət olunur.
Yekun olaraq, "aludə" sözü sadəcə bir lüğət mənasından daha çox, dərin emosional və psixoloji çalarları ehtiva edən, zəngin məna dünyasına malik bir sözdür.