izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Amadə (fars mənşəli) zərfi olaraq əsasən "hazır", "hazırlanmış", "hazırda olan", "hazır vəziyyətdə olan" və ya "müntəzir" mənalarını ifadə edir. Bu söz, sadəcə olaraq bir işin və ya hadisənin baş verməyə hazır olduğunu deyil, həm də fəal gözləmə və ya istəkli hazır olma halını ifadə edir. Sadəcə "hazır" sözündən fərqli olaraq, amadə daha çox aktiv bir gözləmə vəziyyətini, bir işə başlamağa istəkli və hazır olmağı vurğulayır.

Misal olaraq, "Səfərə amadədir" ifadəsi, şəxsin sadəcə səfərə getmək üçün lazımi hazırlıqları etdiyini deyil, həm də səfərə çıxmaq üçün həvəsli və həyəcanlı olduğunu ifadə edir. "Düşmənlər hücuma amadə idi" cümləsində isə düşmənlərin yalnız hücuma hazır olması deyil, hücum etməyə həvəsli və istəkli olmaları ifadə olunur. Beləliklə, amadə sözü, passiv "hazırlık" vəziyyətindən daha çox, aktiv bir "hazırlık" və hərəkətə keçməyə hazırlığı ifadə edir.

Nümunə olaraq verilən şeir misrasında ("Keçən şəb bir məkanda bir nigarisadə gördüm mən; Xədəngi-qəmzəsin can almağa amadə gördüm mən") şair, gördüyü gözəlin qəmzəsinin, yəni təbəssümünün, can almağa hazır olduğunu, yəni o qədər cazibədar olduğunu ifadə edir. Burada "amadə" sözü, sadəcə qəmzənin cansız bir vəziyyətdə hazır olmasını deyil, həm də öz cazibəsi ilə "can almağa" potensialını və hətta təsirini ifadə edir.

Qısacası, "amadə" sözü, klassik "hazır" mənasının üstünə, bir işə başlamaq üçün fəal istək və həvəsi də əlavə edərək, daha zəngin və ifadəli bir məna verir. Bu da onu bədii ədəbiyyatda daha çox istifadə olunmasını izah edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz