Amil (ərəbcədən) – bir prosesin, hadisənin və ya nəticənin yaranmasına səbəb olan, təsir göstərən hərəkətverici qüvvə, səbəbkar faktor, əsas elementdir. Sadəcə olaraq, bir şeyi başqa bir şeyə səbəb olan hər hansı bir şey "amil" adlandırıla bilər. Bu, həm təbii, həm də sosial, həm də süni səbəbləri əhatə edir.
Amil, təsirini həm birbaşa, həm də dolayı yolla göstərə bilər. Məsələn, hava şəraiti (temperatur, yağış, külək) kənd təsərrüfatı məhsuldarlığına birbaşa təsir göstərən amildir. Ancaq iqtisadi inkişaf, əhalinin sosial rifahına həm birbaşa (məsələn, iş yerlərinin sayı), həm də dolayı (məsələn, təhsil səviyyəsinin artması vasitəsilə) yaxşılaşdırıcı təsir göstərən amil kimi çıxış edir.
Elm və texnologiyanın inkişafı ilə bir çox hadisənin və prosesin daha dəqiq modelləşdirilməsi mümkün olub və bu prosesdə amillərin rolu və qarşılıqlı əlaqələri daha yaxşı anlaşıla bilir. Müəyyən bir hadisənin və ya nəticənin baş verməsinə təsir göstərən amilləri müəyyənləşdirmək, elmi tədqiqatların əsas məqsədlərindən biridir. Bu, təkcə təbii elmlərdə deyil, həm də ictimai elmlərdə, iqtisadiyyatda, psixologiyada və digər sahələrdə vacibdir. Məsələn, bir xəstəliyin yaranmasının amillərini müəyyənləşdirmək, onun qarşısının alınması və müalicəsi üçün çox önəmlidir.
Beləliklə, "amil" anlayışı çox geniş məna kəsb edir və müxtəlif sahələrdə müxtəlif kontekstlərdə istifadə olunur. Havanın, torpağın və suyun insan həyatında böyük rolu olduqca aydındır, çünki bunlar insanın yaşayışını, sağlamlığını və fəaliyyətini təmin edən əsas təbii amillərdir. Lakin "amil" anlayışı bundan daha genişdir və hər hansı bir hadisənin səbəbkar faktorunu və ya təsir göstərən hər hansı bir elementi ifadə edir.