izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Səbəbkar (ər. səbəb + fars. …kar) – Bir hadisənin, vəziyyətin və ya nəticənin baş verməsinə səbəb olan şəxs; günahkar, təqsirkar, suçlu. Sözün mənşəyində ərəb dilindən gələn "səbəb" (سبب) – səbəb, əsas, bəhanə; və fars dilindən gələn "-kar" (-کار) – edən, iş görən şəkilçisi yatır. Beləliklə, "səbəbkar" sözü hərfi mənada "səbəb edən" anlamını verir.

Səbəbkar sözü, həm müsbət, həm də mənfi mənalarda işlənə bilər. Müsbət mənada bir işin, uğurun, nailiyyətin səbəbkarı kimi işlənərkən, mənfi mənalarda isə bir hadisənin, fəlakətin, pisliyin məsuliyyətini daşıyan, günahkar şəxs mənasında işlənir. Məsələn, “Uğurumun səbəbkarı atam olub” cümləsində müsbət, “Bu qəzanın səbəbkarı sən idin” cümləsində isə mənfi mənada işlənilib.

Sözün işlənməsində kontekst çox əhəmiyyətlidir. Yuxarıda verilən misal ("Allah səbəbkara bəla versin!") nümunəsində, "səbəbkar" sözü əsasən mənfi bir hadisəyə səbəb olan, təqsirkar olan şəxsi bildirir. Bu cümlədə danışan şəxs, baş vermiş hadisənin günahkarına qarşı hiddətini ifadə edir. Səbəbkar sözü, "təqsirkar", "günahkar", "məsuliyyət daşıyan", "baisi olan" sözləri ilə sinonim kimi işlənə bilər, lakin hər bir sözün özünəməxsus kontekstual nüansları var.

Qeyd edək ki, "səbəbkar" sözü elmi-fəlsəfi kontekstdə istifadə edildikdə, bir hadisənin baş verməsinə səbəb olan faktorları, amilləri və ya şərtləri də ifadə edə bilər. Məsələn, tarixi hadisələrin səbəbkarlarını araşdırarkən, bu hadisələrin baş verməsinə təsir edən müxtəlif səbəblər, şəraitlər və insanları nəzərdə tutmaq olar.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz