izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Amirlik sözü, "amir" sözündən törəmiş bir isimdir. Lüğətlərdə sadəcə "amirlik"in amirə mənsubluq, amirin hakimiyyəti, amirliyə aid olan kimi qısa və ümumi bir məna ilə izahı verilmişdir. Ancaq bu izah, sözün zəngin tarixi və mədəni kontekstini tam əks etdirmir.

Tarixi kontekstdə "amirlik", orta əsr Şərqində müxtəlif ölçülərdə və səlahiyyətlərə malik olan idarəetmə vahidini ifadə edirdi. Bu, bir şəhəri, bir vilayəti, bəzən isə daha böyük əraziləri əhatə edə bilərdi. Amir, bu ərazinin rəhbəri, hərbi və ya mülki hakimiyyət sahibi idi. Onun səlahiyyətləri, tabe olduğu daha böyük bir imperiyanın və ya dövlətin strukturuna, öz gücünə və şəxsi keyfiyyətlərinə görə dəyişirdi. Beləliklə, "amirlik" anlayışı sadəcə "amirə mənsubluq"dan daha geniş bir məna kəsb edərək, konkret bir coğrafi ərazi, siyasi struktur və sosial-iqtisadi quruluşun təsvirini ehtiva edir.

Ədəbiyyatda isə, "amirlik" sözü bəzən amirin özünəməxsus davranışını, hökmranlığını, hətta təkəbbürünü ifadə etmək üçün metaforik mənada işlədilir. Verilən nümunədə olduğu kimi, "mənim bir Şərq kişisi amirliyi ilə dediyim sözlər onu [qızı] təəccübləndirməyə bilməzdi" cümləsində "amirlik", danışanın qətiyyətli, əmredici və bir qədər də üstünlük hissini ifadə edən tərzi üçün işlədilir. Bu isə, sözün sadə lüğət mənasından daha geniş və incə bir məna təcəssümü deməkdir.

Nəticə olaraq, "amirlik" sözünün mənası sadəcə "amirə mənsubluq" deyil, tarixi kontekstdə bir idarəetmə vahidi, ədəbi kontekstdə isə güc, qətiyyət və hökmranlığı ifadə edən metaforik bir ifadədir. Sözün tam mənasını anlamaq üçün həm tarixi, həm də ədəbi kontekstin nəzərə alınması vacibdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz