Anlaqlıq hüquqi və psixoloji baxımdan çoxşaxəli bir anlayışdır. Sadəcə olaraq "şəxsin öz hərəkətlərini ölçüb-biçmək və ya özünü idarə etmək qabiliyyəti" kimi tərif olunsa da, bu tərif onun dərinliyini tam əks etdirmir. Anlaqlıq, fərdin əməllərinin nəticələrini proqnozlaşdırmaq, həmin nəticələrə görə məsuliyyət daşımaq və hərəkətlərinə nəzarət etmək bacarığını əhatə edir.
Hüquq sistemində anlaqlıq, cinayət məsuliyyətinin müəyyən edilməsində mühüm rol oynayır. Cinayətkarın əməlini törədərkən anlaqlı olub-olmaması onun cəzalandırılmasının səviyyəsini və növünü birbaşa təsir edir. Əgər şəxs əqli qüsurlu, psixoloji problem yaşayan və ya digər səbəblərdən öz hərəkətlərinin nəticələrini dərk edə bilmirsə, o, tam məsuliyyət daşıya bilməz və cəzası yüngülləşdirilə, hətta azad edilə bilər. Bu baxımdan, anlaqlığın qiymətləndirilməsi həmişə mütəxəssislər - psixoloqlar və psixiatrlar tərəfindən aparılır.
Ancaq anlaqlıq yalnız hüquq sahəsi ilə məhdudlaşmır. Gündəlik həyatımızda da özümüzü idarə etmək, hərəkətlərimizin nəticələrini düşünmək, məsuliyyətli olmaq anlaqlığın təzahürüdür. Sağlam düşüncə tərzi, rasional qərarlar qəbul etmək, impulsiv hərəkətlərdən çəkinmək – bunların hamısı anlaqlığın tərkib hissəsidir. Anlaqlı insan həm özünə, həm də ətrafındakılara hörmət edir, hərəkətlərinin başqalarına təsirini nəzərə alır və etik normalara uyğun yaşayır.
Beləliklə, anlaqlıq sadə bir qabiliyyətdən daha çox, mürəkkəb bir psixoloji və sosial fenomendir. O, fərdin özünü idarə etmək, məsuliyyət daşımaq və sosial harmoniyaya töhfə vermək bacarığını əks etdirir. Anlaqlığın səviyyəsi müxtəlif amillərdən, o cümlədən genetik meyllərdən, tərbiyədən, təhsildən və həyat təcrübəsindən asılıdır.