Anlamazlıq sözü, Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında bir neçə əsas mənaya işarə edir. Sadəcə "qanmazlıq" və ya "şüursuzluq" kimi tərcümə edilməkdən daha geniş bir kontekstdə düşünülməlidir. Anlamazlıq, bir fərdin ətrafında baş verən hadisələri, qarşılaşdığı vəziyyətləri və ya əldə etdiyi məlumatları dərk etməkdəki çatışmazlığı ifadə edir. Bu çatışmazlıq isə müxtəlif səbəblərdən irəli gələ bilər.
Bir tərəfdən, anlamazlıq zehni qabiliyyətin məhdudluğu ilə əlaqəli ola bilər. Bu, intellektual inkişafın geridə qalması, zehni əlilliyi və ya müəyyən növ xəstəliklərin nəticəsi ola bilər. Bu halda anlamazlıq, fərdin qavrama qabiliyyətinin fiziki və ya bioloji səbəblərdən məhdudluğundan qaynaqlanır.
Digər tərəfdən, anlamazlıq, təhsil, təcrübə və mədəniyyət fərqlərindən irəli gələn bilik boşluqları ilə əlaqəli ola bilər. Bəzi məsələləri başa düşməmək, müəyyən sahələrdə lazımi biliyə sahib olmamaq və ya məlumatların çatışmazlığı anlamazlığa səbəb olur. Bu, əsasən sosial-mədəni amillərlə bağlıdır və təhsil vasitəsilə aradan qaldırıla bilər.
Anlamazlığın bir digər tərəfi də emosional və psixoloji amillərlə bağlıdır. Qəzəb, qorxu, stress və ya depresiya kimi duyğular, fərdin ətrafındakıları və hadisələri obyektiv dərk etməsinə mane ola bilər. Bu növ anlamazlıq, emosional və ya psixoloji yardım tələb edə bilər.
Nəhayət, "mərifətsizlik", "qanacaqsızlıq" və "kobudluq" kimi əlavə mənalar anlamazlığın daha dərin və mənfi tərəflərini vurğulayır. Mərifətsizlik, biliyin və dünyagörüşünün darlığına işarə edir. Qanacaqsızlıq isə əxlaqi və mənəvi prinsiplərdən uzaqlaşmanı, kobudluq isə incəlik və nəzakətdən məhrumiyyəti ifadə edir. Beləliklə, anlamazlıq yalnız qavrama qabiliyyətinin zəifliyi deyil, həm də dünyaya mənfi baxış bucağı və etik çatışmazlıqlar ilə əlaqələndirilə bilər.