Mənası: Verilənləri şifrləmə standartı – ABŞ hökuməti tərəfindən 1977-ci ildə qəbul edilmiş simmetrik şifrləmə standartı; kommersiya və mülki hökumət təşkilatlarında geniş istifadə olunur.
Ümumi Məlumat
Data Encryption Standard (DES), məlumatların icazəsiz girişdən qorunması üçün istifadə olunan bir simmetrik şifrləmə alqoritmidir. Simmetrik deməkdir ki, həm şifrləmə, həm də şifrənin açılması üçün eyni açar istifadə olunur. DES, 64-bit bloklarla işləyir və 56-bit açardan istifadə edir. Alqoritm, Feistel şəbəkəsinə əsaslanır və bir neçə raunddan ibarətdir, hər raundda məlumatlar açarla birləşdirilir və müəyyən əməliyyatlara məruz qalır.
İstifadə Sahələri
- İnformasiya təhlükəsizliyi: Məlumatların gizliliyinin və bütövlüyünün qorunması üçün bankçılıq, maliyyə, səhiyyə və digər sahələrdə geniş tətbiq olunur.
- Kommunikasiya texnologiyaları: Şəbəkə əlaqələri vasitəsilə ötürülən məlumatların qorunması üçün istifadə olunur.
- Kompüter elmləri: Şifrləmə texnologiyalarının öyrənilməsi və tədqiqatında əsas nümunə kimi xidmət edir.
- Kriptoqrafiya: Kriptoqrafiyanın əsas anlayışlarını və prinsiplərini öyrənmək üçün əsas bir alqoritmdir.
Dezavantajlar
DES-in 56-bit açarı, müasir kompüterlərin hesablama gücü ilə müqayisədə nisbətən qısa hesab olunur və bunun nəticəsində brüt-qüvvə hücumlarına qarşı həssasdır. Bu səbəbdən, DES artıq tək başına istifadə edilmir və daha güclü şifrləmə alqoritmləri ilə əvəz olunmuşdur. Triple DES (3DES) kimi DES əsaslı daha güclü alqoritmlər istifadə olunur.
Alternativlər
DES-in yerini daha güclü və təhlükəsiz şifrləmə standartları, məsələn, AES (Advanced Encryption Standard) almışdır. AES, daha uzun açar uzunluğu və daha mürəkkəb alqoritmlərə malikdir, buna görə də DES-ə nisbətən daha yüksək təhlükəsizlik səviyyəsi təmin edir.