Mənası: Data Encryption Standard (DES) - Verilənləri Şifrləmə Standartı
Tərif
DES, məlumatların qorunması üçün geniş istifadə olunan simmetrik bir şifrləmə algoritmidir. Simmetrik olduğu üçün həm şifrləmə, həm də deşifrləmə prosesində eyni açardan istifadə olunur. Alqoritm 64-bit bloklarla işləyir və 56-bit açar uzunluğuna malikdir (8-bitləri yoxlama biti kimi istifadə olunur). DES, məlumatları istənməyən girişdən qorumaq üçün müxtəlif tətbiqlərdə, məsələn, maliyyə məlumatlarının, şəxsi məlumatların və s. qorunmasında istifadə olunur. Lakin, kiçik açar uzunluğu səbəbiylə müasir standartlara görə təhlükəsiz sayılmır və əksər hallarda daha güclü şifrləmə algoritmləri ilə əvəz olunmuşdur.
İstifadə Sahələri
- İnformatika: Məlumatların qorunması və etibarlılığı üçün geniş istifadə olunur. Əvvəllər geniş yayılmış olsa da, müasir standartlara uyğun deyil.
- Kriptoqrafiya: Şifrləmə və deşifrləmə proseslərində əsas rol oynayır. Simmetrik şifrləmənin nümunəsi kimi tədris məqsədləri üçün istifadə edilə bilər.
- Kommunikasiya Texnologiyaları: Məsafəli məlumat ötürmələrinin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün istifadə olunmuşdur.
- Maliyyə: Əvvəllər maliyyə məlumatlarının qorunmasında istifadə olunmuşdur, amma hazırda daha güclü algoritmlər tərəfindən əvəz edilmişdir.
Dezavantajları
DES-in əsas dezavantajı nisbətən kiçik açar uzunluğudur (56 bit), bu da müasir kompüterlərin gücü ilə qırılma riskini artırır. Bu səbəbdən, DES əvəzinə daha güclü algoritmlər, məsələn, AES (Advanced Encryption Standard) geniş istifadə olunur.
Tarixi
DES, 1970-ci illərdə IBM tərəfindən hazırlanmış və ABŞ hökuməti tərəfindən standart kimi qəbul edilmişdir. Uzun müddət istifadə olunsa da, təhlükəsizlik problemləri səbəbiylə əvəz edilmişdir.