Mənası: İmtinaya dayanıqlı qurğu – qəza baş verdikdə başqa qurğulara zərər vurulmayacaq və ya minimal zərər vurulacaq şəkildə və insanlara təhlükə yaratmayacaq şəkildə işləyən sistem və ya cihaz.
Terminin İzahı
Fail-secure və fail-safe terminləri texnologiya və mühəndislik sahələrində geniş istifadə olunan və bir-birinə yaxın, lakin bəzi fərqləri olan anlayışlardır. Hər iki termin də sistemin və ya qurğunun işləmə qabiliyyətini itirməsi zamanı təhlükəsizlik və zərərin minimuma endirilməsi konsepsiyasını əks etdirir.
Fail-safe (İmtinaya təhlükəsiz) adətən, sistemin qəza vəziyyətində təhlükəsiz vəziyyətə keçməsini, məsələn, avtomatik olaraq bağlanmasını və ya enerji təchizatını kəsməsini nəzərdə tutur. Bu, insan sağlamlığına və ətraf mühitinə potensial təhlükə yarada biləcək qəzaların qarşısını almaq üçün vacibdir. Mühəndislik və sənaye avtomatlaşdırılması kimi sahələrdə geniş tətbiq olunur.
Fail-secure (İmtinaya etibarlı) isə sistemin qəza vəziyyətində müəyyən bir vəziyyətdə qalmasını, məsələn, kilidlənməsini və ya qapalı qalmasını təmin edir. Bu, icazəsiz girişin qarşısını almaq və ya təhlükəsizlik tədbirlərini qorumaq üçün əsasdır. Təhlükəsizlik sistemləri, giriş nəzarəti və məlumat təhlükəsizliyi kimi sahələrdə tətbiq olunur.
İstifadə Sahələri
- İnformasiya Texnologiyaları: Məlumat bazaları, şəbəkələr, proqram təminatı.
- Mühəndislik: Sənaye avtomatlaşdırılması, nəqliyyat sistemləri, enerji istehsalı.
- Təhlükəsizlik Sistemləri: Yanğın təhlükəsizliyi, giriş nəzarəti, təhlükəsizlik kameraları.
- Aviasiya və Kosmik Sənaye: Uçuş sistemləri, kosmik gəmilər.
- Tibbi Texnologiyalar: Tibbi avadanlıqlar.