Mənası: Başlanğıc vektor – kriptoqrafik alqoritmdə şifrləmə prosesinin başlanğıc nöqtəsini müəyyən etmək üçün istifadə edilən parametr.
İzah
Initialization Vector (IV) və ya Başlanğıc Vektor, kriptoqrafik şifrləmədə, xüsusilə blok şifrləmə üsullarında istifadə olunan əlavə bir parametrdir. Blok şifrləri məlumatı sabit ölçülü bloklara bölərək şifrləyir. Eyni açar ilə eyni mətnin şifrlənməsi eyni şifrələnmiş mətnlə nəticələnər. Bu, kriptoqrafik təhlükəsizlik üçün arzuolunmaz bir haldır. IV bu problemi həll etmək üçün istifadə olunur. Hər bir şifrləmə əməliyyatı üçün fərqli IV istifadə edilərək, eyni açar ilə eyni mətnin şifrlənməsi zamanı fərqli şifrələnmiş mətnlər əldə edilir.
IV, şifrləmə prosesinə təsadüfi və ya psevdotəsadüfi olaraq əlavə edilən bir dəyərdir. Bu dəyər açarla birlikdə şifrləmə alqoritminə verilir və şifrləmə prosesinin başlanğıc vəziyyətini dəyişdirir. Nəticədə, hətta eyni mətn eyni açarla bir neçə dəfə şifrlənərsə belə, hər dəfə fərqli şifrələnmiş mətn əldə edilir.
İstifadə Sahələri
- Kriptoqrafiya: IV-nin əsas istifadə sahəsi kriptoqrafiyadır. AES, DES kimi blok şifrləmə alqoritmlərində geniş istifadə olunur.
- İnformasiya Təhlükəsizliyi: Məlumatların etibarlı şəkildə ötürülməsi və saxlanması üçün istifadə olunan müxtəlif təhlükəsizlik protokollarında tətbiq olunur.
- Kompüter Şəbəkələri: Şəbəkələr üzərindən məlumat ötürülməsi zamanı məlumatların gizliliyi və bütövlüyünü təmin etmək üçün istifadə olunur.
- Verilənlər Bazaları: Həssas məlumatların şifrlənməsi və etibarlı saxlanması üçün tətbiq oluna bilər.
Qeyd
IV-nin təhlükəsizliyi onun təsadüfi və ya psevdotəsadüfi olaraq yaradılmasına və hər şifrləmə əməliyyatı üçün fərqli olması təmin edilməsinə bağlıdır. Eyni IV-nin bir neçə dəfə istifadə edilməsi kriptoqrafik təhlükəsizliyi pozmağa imkan verə bilər.