Açıq açar – rəqəmsal imzaları yoxlamaq üçün və ya verilənləri şifrləmək üçün istifadə edilən asimmetrik açar cütünün açıq hissəsidir. Asimmetrik kriptoqrafiya üsulunda hər bir istifadəçi iki açara malikdir: gizli açar (private key) və açıq açar (public key). Gizli açar yalnız istifadəçinin özündə saxlanılır və məxfi olur. Açıq açar isə digər istifadəçilərlə paylaşılır.
İstifadə sahələri:
- Kriptoqrafiya: Public key, məlumatların etibarlı şəkildə ötürülməsi və saxlanması üçün əsas vasitədir. Rəqəmsal imzaların yoxlanılması və məlumatların şifrələnməsi üçün istifadə olunur.
- Kompüter təhlükəsizliyi: Sistemlərin və məlumatların müdafiəsi üçün geniş tətbiq olunur. Məlumatların qorunması, istifadəçi autentifikasiyası və giriş nəzarəti kimi proseslərdə mühüm rol oynayır.
- Elektron imza: Rəqəmsal imzaların yaradılması və yoxlanılmasında əsas komponentdir. Sənədlərin orijinallığını və bütövlüyünü təsdiqləməyə imkan verir.
- Şəbəkə təhlükəsizliyi: VPN (Virtual Private Network) və SSL/TLS (Secure Sockets Layer/Transport Layer Security) protokollarında istifadə olunaraq təhlükəsiz rabitə təmin edir.
- Blokçeyn texnologiyası: Kriptovalyutaların və digər blokçeyn əsaslı tətbiqlərin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün istifadə olunur.
Əlavə izahlar:
Açıq açarın əsas xüsusiyyəti ondan ibarətdir ki, onun köməyi ilə şifrələnmiş məlumatları yalnız uyğun gizli açar açabilir. Əksinə, gizli açarla imzalanmış rəqəmsal imza yalnız açıq açarla yoxlanıla bilər. Bu xüsusiyyət, məlumatların təhlükəsizliyinə və autentifikasiyasına zəmanət verir.