Nuqay adı, tarixin dərinliklərindən gələn, qədim və şərəfli bir kökü olan bir addır. XIII əsrdə Qızıl Orda dövrünün görkəmli sərkərdələrindən biri olan Noğayın adından törəyərək, özündə güclü bir tarixi irs daşıyır. Bu ad, sadəcə bir ad deyil, əcdadların şücaətini, qəhrəmanlığını və tarixi əhəmiyyətini əks etdirən bir simvoldur.
Noğay tayfasının adı ilə bağlı müxtəlif etimoloji fikirlər mövcuddur. Bəzi tədqiqatçılar adı türk dillərindəki "noğay" sözündən – "qırğı", "sürülmə" kimi mənaları olan kökdən əmələ gəldiyini irəli sürürlər. Bu, tayfanın köçəri həyat tərzinə və geniş əraziləri əhatə edən köçlərinə işarə edə bilər. Digər tədqiqatlar isə adın mənşəyini fərqli dillərə və mədəniyyətlərə bağlayır. Lakin, Qızıl Orda dövründəki Noğayın əhəmiyyəti və tayfanın geniş yayılması, bu adın günümüzə qədər qorunub saxlanılmasında əsas rol oynamışdır.
Bu gün Nuqay adı əsasən Dağıstan və Çeçenistan kimi bölgələrdə yaşayan 70 minə yaxın insan tərəfindən daşınır. Adın geniş yayılması, onun tarixi əhəmiyyətini və mədəniyyətlərin qarşılıqlı təsirini göstərir. Nuqay adı, sadəcə bir ad olaraq qalmayıb, uzun bir tarix boyu qorunub saxlanılan bir miras, bir identifikasiya elementi, bir qürur mənbəyidir.
Beləliklə, Nuqay adı, qədim türk tarixinin, qəhrəmanlıq rəmzlərinin və mədəniyyətlərarası əlaqələrin bir araya gəldiyi maraqlı və çoxşaxəli bir tarixə malikdir. Bu ad, sadəcə bir isimdən daha artıqdır; o, bir hekayə, bir əfsanə, bir tarixi irsdir.