Şamxal adı, ilk baxışda sadəcə "iriçaplı və fitilli tüfəng" mənasını verə bilsə də, əslində daha zəngin və çoxqatlı bir mənaya malikdir. XIX əsrə qədər Dağıstanda geniş yayılmış bu titul, sadəcə bir silahı deyil, həm də gücü, nüfuzunu və hakimiyyətini simvolizə edirdi.
Tüfəngin iri çaplı və fitilli olması, Şamxalların gücünün və əzəmətliliyinin vurğulanmasıdır. Fitilli tüfənglər o dövr üçün güclü və dəqiq atəş silahları idi, bu da Şamxalların hərbi qüdrətini və düşmənlərini məğlub etmək qabiliyyətini göstərirdi. Beləliklə, ad sadəcə bir silahı deyil, həm də bu silahı idarə edə bilən güclü və qüdrətli bir lideri ifadə edirdi.
"Vali" mənası isə Şamxal titulunun əsl mahiyyətini daha da aydınlaşdırır. Dağıstanın müxtəlif bölgələrində Şamxallar yerli əhalinin idarəçiləri, hakimiyyət başçıları, qanunvericilər və qoruyucuları idilər. Onlar yalnız hərbi gücə malik deyil, həm də siyasi və inzibati səlahiyyətlərə sahib idilər. Beləliklə, Şamxal adı sadəcə bir titul deyil, həm də bir dövlət rəhbərinin, bir xanın, bir hökmdarın simvoludur.
Maraqlıdır ki, Şamxal adı yalnız Dağıstanda deyil, Qafqazın digər bölgələrində də müəyyən mənada işlənmişdir. Adın etimologiyası və mənası haqqında müxtəlif fikirlər mövcuddur, lakin ümumiyyətlə, güc, nüfuz, hakimiyyət və hərbi qüdrəti simvolizə etməsi qəbul edilmişdir. Bu mənada, Şamxal adı sadəcə bir ad deyil, həm də bir tarixin, bir mədəniyyətin və bir xalqın gücünü özündə əks etdirən əhəmiyyətli bir tarixi mirasdır.