Vaiz adı, ərəb dilindən gələn "vəiz" (وَاعِظ) sözündən törəmişdir. Bu sözün əsas mənası "nəsihət edən", "təbliğ edən", "moizə verən" deməkdir. Yəni, Vaiz adı, dini və ya dünyəvi məsələlərdə insanlara doğru yolu göstərmək, onlara nəsihət və öyüd-nəsihət vermək, mənəvi dəyərləri aşılamaq məqsədilə danışan, xütbələr deyən şəxsi ifadə edir.
Tarix boyu Vaizlər, cəmiyyətin mənəvi dayaqlarından biri olublar. Minbərdən və ya digər ictimai meydanlarda insanlara həm ilahi, həm də dünyəvi həyatla bağlı önəmli məsələlər barədə danışıblar. Onların sözləri, əxlaqi dəyərlərin qorunması, ədalətin təmin olunması, insanlıq və mərhəmət hisslərinin inkişafı üçün səy göstərməkdə böyük rol oynayıb.
Vaiz adının mənası, sadəcə minbərdən danışmaqla məhdudlaşmır. Daha geniş mənada, hər hansı bir sahədə bilgilərini, təcrübələrini və dəyərlərini başqaları ilə bölüşən, onları doğru yola yönəldən, həyatda müəyyən bir istiqamət seçməkdə kömək edən hər kəs üçün də istifadə oluna bilər. Beləliklə, Vaiz adı, həm də müəllim, məsləhətçi, rəhbər kimi rolları ifadə edə bilər.
Adın mənası nəzərə alınaraq, Vaiz adlı şəxslərin ədalətli, müdrik, səbirli, təhlil bacarığı yüksək olan və başqalarına qarşı mərhəmətli olmaları gözlənilir. Adın bu gözəl və dərin mənası, Vaiz adını daşıyan şəxslərə həyatda özəl bir məsuliyyət və vəzifə yükləyir.