Ağartmaq – bir şeyin rəngini ağ etmək, ağ rəngə salmaq mənasını verir. Bu proses müxtəlif üsullar – kimyəvi maddələr, günəş işığı və ya mexaniki təmizləmə vasitəsi ilə həyata keçirilə bilər.
Antonimlər:
Qaraltmaq
Qaraltmaq sözü ağartmağın əksini, yəni bir şeyin rəngini qara və ya daha qaranlıq etmək, qaralmasına səbəb olmaq mənasını bildirir. Bu, həm fiziki, həm də məcazi mənada istifadə oluna bilər. Fiziki mənada, məsələn, paltarın qaralması, taxta əşyanın qaralması kimi hallarda işlənir. Məcazi mənada isə, üzü qaralmaq, gələcəyin qaralması ifadələrində olduğu kimi, kədər, qorxu, ümidsizlik və s. kimi mənfi duyğuları ifadə etmək üçün istifadə olunur. Həm ədəbiyyatda, həm də gündəlik danışığımzda geniş yayılmışdır.
Verdiyev məruzəsinin üzünü on bir dəfə ağartdı, yenə ürəyi qızmadı (Mir Cəlal).
Bir eşqin şimşəyi çaxdı başımda; Yerimdə kömürtək qaraltdı məni (İ.Tapdıq).
Bu nümunələrdə "ağartmaq" və "qaraltdı" sözləri bir-birinin əksini ifadə edir. Birinci nümunədə "ağartmaq" müsbət bir məna (üzün ağ olması) ifadə edirsə, ikinci nümunədə "qaraltdı" mənfi bir məna (kədər, ümidsizlik) ifadə edir. Bu, sözlərin məcazi mənalarını göstərir.
Qaralmaq
Qaralmaq, öz-özünə qaranlıqlaşmaq, rənginin qaralması deməkdir. Bu, ağartmağın tam əks prosesidir. Məsələn, günəşdə qalmaqla dərinin qaralması, meyvələrin qaralması kimi hallarda istifadə olunur. Əsasən fiziki prosesləri ifadə edir. "Qaralmaq" sözü, "qaraltmaq" sözündən fərqli olaraq, aktiv deyil, passiv bir prosesi ifadə edir. Yəni, bir şeyin öz-özünə qaralmasıdır.