Axır sözü zaman və ya ardıcıllıq baxımından son nöqtəni, hər hansı bir prosesin, hadisənin və ya sıra ilə gələn şeylərin sonunu bildirir. Məişətdə, ədəbiyyatda, elmdə və digər sahələrdə geniş istifadə olunur.
Antonimlər:
Əvvəl: "Axır" sözünün ən əsas antonimi "əvvəl"dir. "Əvvəl" zaman və ya ardıcıllıq baxımından başlanğıcı, bir prosesin, hadisənin və ya sıra ilə gələn şeylərin başlanğıc nöqtəsini ifadə edir. Hər iki söz bir-birinə zidd olaraq, hadisələrin və ya proseslərin vaxt xəttindəki əks uclarını göstərir. Məsələn, "əvvəl" hadisənin başlanğıcını, "axır" isə sonunu ifadə edir. Həm "əvvəl", həm də "axır" sözləri həm məişət dilində, həm də ədəbiyyatda geniş istifadə olunur.
Başlanğıc: "Başlanğıc" sözü də "axır" sözünün antonimi kimi çıxış edə bilər. "Başlanğıc" bir şeyin və ya prosesin ilk mərhələsini, əsasını, yaranma nöqtəsini ifadə edir. "Axır"la müqayisədə "başlanğıc" daha geniş məna daşıya bilər, yalnız zamanı deyil, həm də bir şeyin yaranma səbəbini, mahiyyətini əhatə edə bilər. Məsələn, bir kitabın "başlanğıcı" onun giriş hissəsini, "axırı" isə son səhifəsini təmsil edir.
Hər şeyin əvvəli, axırı olur. (R.Rza)
İbtida: "İbtida" sözü daha çox formal və elmi kontekstdə istifadə olunur və "axır"ın antonimi kimi qəbul edilə bilər. "İbtida" əsasən bir şeyin başlanğıcını, əsasını, ilkin mərhələsini ifadə edir. "Axır"la müqayisədə daha çox tarixi, fəlsəfi və elmi mətnlərdə rast gəlinir. Məsələn, kainatın "ibtidası" və onun "axırı" haqqında mülahizələr.