Batmaq - suyun, palçığın, torpağın içinə qərq olmaq, suda, palçıqda, torpaqda görünməz olmaq, dərinliyə getmək, hər hansı bir şeyin içində gizlənmək, itmək mənasını bildirən feildir. Fərqli kontekstlərdə müxtəlif mənalarda işlənə bilər.
Antonimlər:
Çıxmaq
Çıxmaq sözü batmaq sözünün əksidir və bir şeyin sudan, palçıqdan, torpaqdan və ya hər hansı bir şeyin içindən kənara çıxmasını, üzə çıxmasını bildirir. Həm məcazi, həm də həqiqi mənada istifadə oluna bilər. Məsələn, “gəmi batdı, sonra isə dənizdən çıxarıldı” cümləsində həqiqi, “çətinliklərdən çıxdı” cümləsində isə məcazi mənada işlənir. Həm ədəbiyyatda, həm də gündəlik danışıqda geniş istifadə olunur.
Vallah özümü elə itirmişəm ki, bilmirəm gün haradan çıxır, harada batır (Ə.Haqverdiyev).
Üzə çıxmaq
Üzə çıxmaq, batmaq sözünün daha spesifik bir antonimidir və bir şeyin gizli və ya dərinlikdə olan vəziyyətdən görünən vəziyyətə keçməsini, aşkarlanmasını ifadə edir. Bu antonim daha çox məcazi mənada, gizli olan həqiqətlərin, məsələlərin aşkarlanmasını ifadə etmək üçün işlədilir. Əsasən ədəbiyyatda və publisistikada rast gəlinir.
Təmizlənmək
Təmizlənmək, batmaq sözünün bəzi kontekstlərdə antonimi kimi çıxış edə bilər. Əgər batmaq sözü bir şeyin hər hansı bir maddəyə qərq olmasını (məsələn, palçıqa batmaq) ifadə edirsə, təmizlənmək isə həmin maddədən təmizlənməyi bildirir. Məsələn, “paltar palçıqa batdı, sonra isə yuyulub təmizləndi” cümləsində bu antonim münasibəti aydın görünür. Gündəlik danışıq dilində və məişət sahəsində istifadə edilir.
Üstümbaşım qana və qanlı torpağa batmışdı (M.S.Ordubadi); Paltosunun tozunu təmizlədi.