Çoxmənalı söz – bir neçə, müxtəlif mənaya malik olan sözlərdir. Bu mənalar arasında semantik əlaqə ola bilər və ya olmaya da bilər. Çoxmənalılıq sözün tarixi inkişafı prosesində əmələ gəlir. Yeni mənalar köhnə mənalardan törəyərək, onlarla əlaqə saxlayır və ya tamamilə yeni, müstəqil mənalara çevrilir.
Antonimlər:
Təkmənalı
Təkmənalı sözün əks mənası olaraq, yalnız bir mənaya malik olan sözləri ifadə edir. Çoxmənalılıqdan fərqli olaraq, təkmənalı sözün hansı mənada işləndiyi heç bir şübhə yaratmır. Bu, mətni başa düşməyi asanlaşdırır və qarışıqlıq yaratmır. Təkmənalı sözlər elmi və texniki terminlərdə daha çox rast gəlinir, çünki dəqiqlik və birmənalılıq bu sahələrdə xüsusilə vacibdir. Məsələn, "hidrogen" sözü yalnız kimyəvi elementin adı kimi başa düşülür.
Çoxmənalı və təkmənalı sözlərinin əks mənalılıq münasibəti əsasən dilçilikdə istifadə olunur. Ədəbiyyatda da bu terminlərdən sözün məna çalarlarını və yazıçının istifadə etdiyi üslubu izah etmək üçün istifadə oluna bilər.
"Bu cümlədəki "ağ" sözünün çoxmənalı istifadəsi şeirin obrazlılığını artırır, çünki həm rəngi, həm də təmizliyi bildirir."
"Elmi məqalədə təkmənalı terminlərin istifadəsi dəqiqlik və aydınlıq təmin edir."
Birmənalı
Birmənalı, təkmənalı kimi, yalnız bir mənaya malik olan sözləri ifadə edir. Lakin, birmənalı sözün istifadə sahəsi daha genişdir. O, həm dilçilikdə, həm də məişətdə, hətta qeyri-rəsmi ünsiyyətdə də istifadə oluna bilər. Birmənalılıq aydınlıq və dəqiqlik tələb olunan bütün sahələrdə vacibdir.
Birmənalı və çoxmənalı sözlərin əks mənalılığı, təkmənalı sözlə olduğu kimi, əsasən dilçilik sahəsində geniş istifadə edilir. Məişətdə bu anlayışlar o qədər də aydın şəkildə səsləndirilmir, amma birmənalılığa üstünlük verilir.