Təkmənalı sifəti dilçiliyə aid bir termin olub, bir sözün yalnız bir mənaya malik olmasını bildirir. Yəni, həmin sözün müxtəlif kontekstlərdə fərqli mənalarda işlənməsi mümkün deyil. Bu, çoxmənalı sözlərin əksidir. Çoxmənalı sözlər müxtəlif mənalarda işlənə bilsələr də, təkmənalı sözlər yalnız bir spesifik mənaya sahibdirlər.
Etimoloji baxımdan "tək" və "mənalı" sözlərinin birləşməsindən əmələ gəlmişdir. "Tək" sözü "yalnız bir", "bir ədəd" mənasını, "mənalı" isə "məna kəsb edən", "məna ifadə edən" mənalarını ifadə edir. Beləliklə, "təkmənalı" sözü, bir sözün yalnız bir məna daşıdığını vurğulayır.
Misal üçün, "masa" sözü əksər hallarda əşyanın adını ifadə edir və təkmənalı söz kimi qəbul edilə bilər. Ancaq kontekstdən asılı olaraq, məsələn, "masa" sözü "yemək masası", "yazı masası", "oyun masası" kimi daha spesifik mənalarda da işlənə bilər. Bu halda "masa" sözü çoxmənalı kimi qəbul edilir. Lakin əgər məhz "yemək üçün istifadə olunan mebel əşyası" mənasında işlədilirsə, onda "masa" sözü həmin konkret kontekstdə təkmənalı olur.
Təkmənalı sözlərin dilin leksik tərkibindəki rolu olduqca əhəmiyyətlidir. Onlar dilin dəqiqliyini, aydınlığını və qavranılmasını təmin edirlər. Elmi, texniki və hüquqi mətnlərdə təkmənalı terminlərdən geniş istifadə edilir ki, bu da bu sahələrdəki dəqiqlik tələbinin əyani sübutudur. Bu cür terminlərin yanlış təfsir olunmaması üçün məhz təkmənalı sözlərdən istifadə olunur.
Qısaca olaraq, "təkmənalı" termini dilçilikdə yalnız bir mənaya malik olan sözləri təsvir etmək üçün istifadə olunur və bu, çoxmənalılıqdan fərqləndirən əsas xüsusiyyətidir. Sözün işlənmə sahəsi və kontekstdən asılı olaraq, bir söz həm təkmənalı, həm də çoxmənalı ola bilər.