Dayaz sözü əsasən dərinliyin azlığını, səthə yaxınlığı ifadə edir. Həm coğrafi, həm də məcazi mənalarda istifadə olunur.
Antonimlər:
Dərin
Dərin sözü dayazın əksini, yəni böyük dərinliyi, səthdən uzaqlığı ifadə edir. Coğrafiya, fizika, riyaziyyat kimi elmlərdə, həmçinin məcazi mənada, məsələn, hisslərin, düşüncələrin dərinliyi kimi ifadələrdə istifadə olunur. Dərinlik ölçüsü ilə ifadə oluna bilər (məsələn, 5 metr dərinlikdə). Dayaz və dərin antonim cütlüyünün istifadəsi coğrafi obyektlərin (dəniz, çay, göl) təsvirində, eləcə də məcazi mənalarda (dərin düşüncə, dərin kədər) geniş yayılmışdır.
"Oynağımdır hər zaman; Yaşıl kol-kos, dayaz çay (A.Şaiq)"
"Bu saat dənizdə ən dərin quyu harada qazılır? (M.Hüseyn)"
Sığ
Sığ sözü də dayaz sözünün sinonimi olaraq istifadə oluna bilər, ancaq bəzi hallarda "dayaz"dan daha çox, keçilməyəcək qədər az dərinliyi ifadə edir. Məsələn, "sığ çay" ifadəsi keçilməyə əlverişsiz olan çay deməkdir. Dayaz isə daha geniş məna kəsb edir və keçilməyə əlverişsizliyi mütləq olaraq ifadə etmir.