Dəliləşmək – ağılını itirmək, əqli qabiliyyətinin zəifləməsi, ağıldan azmaq mənasını verir. Bu, əsasən insanın psixi vəziyyətinin pozulması ilə bağlıdır və müxtəlif səbəblərdən baş verə bilər: xəstəlik, stress, travma və s. Dəliləşmək sözü məişət dilində, ədəbiyyatda və tibbdə istifadə olunur.
Antonimlər:
Ağıllanmaq
Ağıllanmaq, dəliləşməyin tam əksidir. Bu, insanın düşüncə tərzinin, davranışının yaxşılaşmasını, daha ağıllı və müdrik olmağı bildirir. Ağıllanmaq həm fərdi təcrübə, həm də təhsil nəticəsində baş verə bilər. Söz əsasən məişət dilində və ədəbiyyatda işlədilir.
Ona çox fikir verdikcə dəliləşir. Balam, görünür ya zəmanə dəyişir, ya adamlar ağıllanıb (Ə.Vəliyev).
Sağalmaq (psixi sağalma)
Sağalmaq, xüsusilə dəliləşmə ilə bağlı kontekstdə, psixi sağlamlığın bərpa olunması deməkdir. Bu, bir xəstəliyin aradan qaldırılmasını və ya psixi vəziyyətin normallaşmasını ifadə edir. Tibb terminologiyasında daha çox işlədilir.
Duzgün düşünmək
Dəliləşmənin əksinə olaraq, düzgün düşünmək məntiqi və rasional düşüncəni, aydın və dəqiq düşünmə qabiliyyətini göstərir. Bu, əqli fəaliyyətin sağlam və effektivliyini bildirir. Elm və fəlsəfədə geniş istifadə olunur.
Ağıl gəlmək
Ağıl gəlmək ifadəsi, dəliləşmiş və ya ağılsız bir insanın özünə gəlməsi, ağılının yerinə düşməsi mənasını verir. Bu ifadə daha çox məişət dilində istifadə olunur.